สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร
Department of Education
สบู่สมุนไพรจากดอกอัญชัน
โรงเรียนสมโภชกรุงอนุสรณ์ (200 ปี)
กระบวนการพัฒนา

จากหลักการที่ว่า “ถ้าได้นำความรู้ไปใช้ ความรู้นั้น ก็ยิ่งเพิ่มคุณค่า เพราะทำให้เกิด การต่อยอดความรู้ให้แตกแขนงออกไปอย่างกว้างขวาง” และ ความรู้ คือ ความสามารถในการทำอะไรก็ตาม อย่างมีประสิทธิผล (Knowledge is the capacity for effective  หลักการที่กล่าวมาทำให้คณะครู และบุคลากร โรงเรียนสมโภชกรุงอนุสรณ์(200ปี) เกิดแรงบันดาลใจที่จะนำความรู้ที่ได้สอนเด็กตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มาใช้ในปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวันโดยเลือกที่จะฝึกทำผลิตภัณฑ์ที่ทำได้ง่ายใช้ได้จริงในชีวิตประจำวันคือ สบู่สมุนไพรอัญชัน โดยใช้สมุนไพรที่หาง่ายในโรงเรียนและที่บ้านของตัวเองโดยแบ่งเป็นดังนี้

 

          ระดับชั้นอนุบาล           สบู่แฟนซี

          ระดับชั้น ป.1 – ป.3     สบู่เหลว

          ระดับชั้น ป.4 – ป.6     สบู่ก้อน

 

วิธีการ

1. นักเรียนชั้นอนุบาลจะเรียนรู้ขั้นตอนการทำอย่างง่ายโดยคุณครูจะเป็นผู้จัดทำนักเรียนจะทำเพียงเติมสีเท่านั้น ส่วนการตุ๋นสบู่ เทสบู่ลงแม่พิมพ์ จะไม่เหมาะกับเด็กชั้นอนุบาล

2.    สายชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 3 จะเรียนรู้การผลิตสบู่เหลว

3.  สายชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 – 6 จะเรียนรู้การผลิตสบู่ก้อน คุณครูจะเพิ่มขั้นตอนตามความสามารถของเด็กซึ่งเด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จะมีความพร้อมมากที่สุดในการทำทุกขั้นตอนโดยคุณครูเป็นเพียงพี่เลี้ยงคอยแนะนำเท่านั้น


                                                ขั้นตอนการจัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์

     การเก็บดอกอัญชัน จะเก็บตอนเช้าทุกๆวัน ไม่เก็บค้างคืน เพื่อรักษาคุณภาพของความสดเพื่อคุณภาพ ของสารที่มีได้ดอกอัญชัน  ภาชนะที่ทำต้องสะอาด ปราศจากฝุ่น เช่น แม่พิมพ์ หม้อที่ใช้ตุ๋น ทัพพี - สารเคมี ได้แก่กลีเซอรีนชนิดก้อนและชนิดเหลว สารเพิ่มฟอง เกลือ สาร N70

                                                          ขั้นตอนการทำสบู่สมุนไพร

                  1. การทำสบู่สมุนไพรก้อน - นำกลีเซอรีนมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆเพื่อจะได้ประหยัดเวลาในการทำให้ละลาย - นำดอกอัญชันมาแกะเอากลีบเลี้ยงออกและบดให้ละเอียดเพิ่มน้ำเล็กน้อยนำไปกรอง เตรียมแม่พิมพ์ วางไว้  เมื่อกลีเซอรีน ละลายเป็นของเหลวแล้วยกลง รอให้อุณหภูมิลดลงเล็กน้อย เพิ่มสีของดอกอัญชันลงไป ถ้าต้องการสีเข้มให้เพิ่มปริมาณ ถ้าต้องการสีอ่อนให้ใช้ 2- 3 หยดพอ  หากต้องการกลิ่น ให้เติมน้ำหอมหลังผสมสีดอกอัญชันแล้ว ใช้ประมาณ 3-4 หยดต่อสบู่ครึ่งกิโลกรัม  เมื่อผสมสีและน้ำ หอม คนเบาๆให้เข้ากันแล้วเทลงแม่พิมพ์ รอแข็งตัวแกะออก - ใช้แผ่นฟิล์มถนอมอาหารห่อสบู่ที่ได้ พร้อมติดเครื่องหมายผลิตภัณฑ์

           2. ขั้นตอนการทำสบู่เหลวล้างมือ - หัวสบู่ (AD ) 1 กิโลกรัม - เกลือแกง ๑๓๐ กรัม - กรดมะนาว ๒๕ จำนวน - น้ำสะอาด 1 ลิตร - น้ำดอกอัญชัน ๕00 มิลลิลิตร (ดอกอัญชัน ๕๐ ดอก) - น้ำหอม      ขั้นตอนการทำ นำหัวสบู่ปริมาณ 1 ลิตร เทลงภาชนะที่สะอาด  เติมน้ำหอม คนให้เข้ากันกับหัวสบู่  เติมกรดมะนาวที่ได้ละลายกับน้ำเปล่าลงไป คนให้เข้ากัน ช เติมน้ำสะอาด โดยค่อยๆเติมลงไปจนหมดแล้วคนให้เข้ากัน  เติมน้ำสีดอกอัญชัน ๕00 มิลลิลิตร คนให้เข้ากัน ค่อยๆ เติมเกลือแกง และคนอย่างต่อเนื่อง การคนให้ใช้พายตั้งตรงคนไปทางเดียวกันคนช้าๆไม่คนเร็วเพราะจะเกิดฟองแก็ส นำไปบรรจุขวดที่เตรียมไว้ติดเครื่องหมายผลิตภัณฑ์

                


ผลจากการปฏิบัติ

1.  คุณภาพของผลิตภัณฑ์ สบู่ก้อนและสบู่เหลวสามารถนำไปใช้ได้มีคุณภาพดี กลิ่นหอมอ่อน ทำให้มือสะอาด นุ่มชุ่มชื้นผิว ไม่แห้งกร้านเหมือนสบู่ทั่วไป เป็นที่นิยมมียอดสั่งทำตลอดปีโดยเฉพาะช่วงเทศกาลปีใหม่  

2.  การเรียนรู้ร่วมกัน นักเรียนชั้นอนุบาลจะเรียนรู้ขั้นตอนการท าอย่างง่ายโดยคุณครูจะเป็นผู้จัดทำนักเรียนจะทำเพียงเติมสีเท่านั้น ส่วนการตุ๋นสบู่ เทสบู่ลงแม่พิมพ์ จะไม่เหมาะกับเด็กชั้นอนุบาล ส่วนสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 คุณครูจะเพิ่มขั้นตอนตามความสามารถของเด็กแต่ละชั้น ซึ่งเด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จะมีความพร้อม มากที่สุดในการทำทุกขั้นตอนโดยคุณครูเป็นเพียงพี่เลี้ยงคอยแนะนำเท่านั้น  

 3.  การใช้ทรัพยากรและบุคคลในท้องถิ่น ดอกอัญชัน หากที่โรงเรียนมีไม่เพียงพอจะขอให้นักเรียนนำดอกอัญชันที่บ้านมาให้กับทางโรงเรียนด้วย


เอกสารเพิ่มเติม :[ดาวน์โหลดเอกสาร]