กระบวนการดำเนินงานหรือขั้นตอนการดําเนินงาน
โครงการโรงเรียนคุณธรรมโรงเรีบนวัดมกุฏกษัตริยาราม
เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงานเขตพระนคร
กรุงเทพมหานคร และบริษัทเทเวศประกันภัย จำกัด (มหาชน)
โดยหัวใจหลักของโครงการโรงเรียนคุณธรรมในภาพรวม คือ
การพัฒนาพฤติกรรมผู้เรียนให้สอดคล้องกับคุณธรรมเป้าหมายที่โรงเรียนกำหนดไว้
เป้าหมายของโครงการโรงเรียนคุณธรรม คือ
? เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาองค์ความรู้กระบวนการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม
? เพื่อกระตุ้นพัฒนาการด้านคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียนภายใต้คุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรที่สถานศึกษากำหนด
กระบวนการขั้นตอนการดำเนินงาน
มีดังนี้
การดำเนินการ
๑. ประชุมคณะกรรมการวางแผนงาน
๒. ขออนุมัติโครงการ
๓. แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน
๔. ดำเนินการจัดกิจกรรม
-
ประชุม/อบรมนักเรียนแกนนำ
- กิจกรรมห้องเรียนอริยะ
-
กิจกรรมโครงงานโรงเรียน คุณธรรม
4 รับ
-
กิจกรรมอื่นๆ ที่ส่งสนับสนุนโครงการโรงเรียนคุณธรรม
(เช่น ศึกษาดูงาน)
๔. ประเมินผล รายงานผลโครงการ
การนิเทศ/ประเมินผล
๑.
การนิเทศติดตามจากคณะกรรมการโรงเรียน
๒.การนิเทศติดตามจากคณะกรรมการจากบริษัทเทเวศประกันภัย
๓.การนิเทศติดตามจากคณะกรรมการนิเทศระดับสำนักงานเขตพระนคร
๔.การประเมินผลระดับโรงเรียน
๕.การประเมินผลจากบริษัทเทเวศประกันภัย
๖.การประเมินผลจากการจัดนิทรรศการโรงเรียนคุณธรรม
แนวทางการพัฒนาโครงการโรงเรียนคุณธรรมของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม
กิจกรรม |
กลุ่มเป้าหมาย |
๑) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการผู้บริหาร |
ผู้บริหารโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๒) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ ครู
บุคลากรทางการศึกษา [แกนนำ] |
ครูแกนนำโครงการโรงเรียนคุณธรรมโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๓) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ ครู
บุคลากรทางการศึกษา |
ครู บุคลากรทางการศึกษา |
๔) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ
นักเรียน [แกนนำ] |
แกนนำนักเรียนระดับชั้นประถมปลายโรงเรียนละ ๖ คน [ชั้นละ ๒ คน หญิง ๑ คน ชาย ๑ คน] |
๕) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ นักเรียน |
นักเรียนระดับชั้นประถมปลายของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๖) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ
ผู้ปกครอง |
คณะกรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครอง |
๗) ศึกษาดูงาน |
ผู้บริหารและครูแกนนำโครงการโรงเรียนคุณธรรมโรงเรียน |
๘) จัดเวทีถอดองค์ความรู้กระบวนการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมระดับโรงเรียน |
ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษานักเรียน ผู้ปกครอง โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๙) จัดเวทีถอดองค์ความรู้กระบวนการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมระดับเขต |
ผู้บริหารครู บุคลากรทางการศึกษา ทุกโรงเรียนในเขตพระนคร |
๑๐) จัดสัปดาห์คุณธรรมระดับโรงเรียน |
ผู้บริหารครู บุคลากรทางการศึกษานักเรียน ผู้ปกครอง
โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๑๑) สมุดบันทึกความดี |
ครู นักเรียน และผู้ปกครอง โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๑๒) มุมคุณธรรม |
ครู นักเรียน และผู้ปกครอง โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
๑๓) ติดตามประเมินผล |
ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษานักเรียน ผู้ปกครอง โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม |
การขับเคลื่อนโครงการโรงเรียนคุณธรรมในสังกัดกรุงเทพมหานครในระยะ
๕ ปี สามารถแบ่งเป็นระยะได้ดังต่อไปนี้
องค์ความรู้
ปี ๑
(ปี ๒๕๕๘) นับเป็นก้าวแรกของการเริ่มต้นบ่มเพาะพฤติกรรมที่ดีงามด้วยกระบวนการ
มีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง
มุ่งเน้นการปฏิบัติตามกิจกรรมส่งเสริมความดีที่นักเรียนคิด นักเรียนทำ
นักเรียนนำเสนอ ภายใต้กระบวนการบริหารจัดการตามคุณธรรมเป้าหมาย
โดยมีกิจกรรมส่งเสริมความดี กระบวนการทบทวนความคิด และสมุดบันทึกความดี
เป็นเครื่องมือกำกับการทำกิจกรรมส่งเสริมความดี
ที่สอดคล้องกับการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนอย่างสมดุล
ทำให้สามารถเห็นพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกที่เปลี่ยนแปลงไปได้อย่างชัดเจน ผลการขับเคลื่อนในปีที่
๑ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า “รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม” ได้รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม
(Main Moral Model: ๓M) ๙ ขั้นตอน ของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม
เรียกว่า MAKUT MODEL โดยใช้องค์ความรู้ด้านมารยาท
ที่ใช้รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม “โตไปไม่โกง” ด้านรับผิดชอบ
โดยมีรูปแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะทางคิดแบบมีส่วนร่วม
ที่ส่งผลให้เกิดพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกในด้าน ๑) รับผิดชอบต่อตนเอง ๒)
รับผิดชอบต่อบุคคล ๓) รับผิดชอบต่อโรงเรียน ๔) รับผิดชอบต่อชุมชน มีโครงงานโรงเรียนคุณธรรม
๔ รับ จำนวน ๔ โครงงาน ในปีแรก “มกุฏฯ รับผิดชอบต่อหน้าที่ คุณภาพดี
คือผลเชิงประจักษ์” เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียนและผู้สอน
องค์ความรู้
ปี ๒
(ปี ๒๕๕๙) มุ่งเน้นไปที่การนำรูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมที่ค้นพบในปีที่
๑ มาใช้เป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้เรียนอย่างยั่งยืน
โดยคณะผู้บริหาร คณะครู นักเรียน
ร่วมกันค้นหากระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน “คุณธรรมเป้าหมาย”
“พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก” โดยมีกิจกรรมส่งเสริมความดี กระบวนการทบทวนความคิด
และสมุดบันทึกความดี เป็นเครื่องมือกำกับการทำกิจกรรมส่งเสริมความดี
ที่สอดคล้องกับการพัฒนาขีดสมรรถนะของผู้เรียนอย่างสมดุล ผลการขับเคลื่อนในปีที่
๒ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า กระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน” ได้รูปแบบกระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ผู้เรียน
(Moral
identity model) ที่เรียกว่า MAKUT DESIGN เป็นรูปแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะทางการคิดแบบมีส่วนร่วม (นักเรียนคิด
ครูเสริม ผู้บริหารเติม สร้างเสริมวิถีประชาธิปไตย) และได้ดำเนินบ่มเพาะพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกในด้าน
ความรับผิดชอบ ทั้ง ๔ รับ ๑) รับผิดชอบต่อตนเอง ๒) รับผิดชอบต่อบุคคล ๓)
รับผิดชอบต่อโรงเรียน ๔) รับผิดชอบต่อชุมชน ด้วยโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ
อย่างต่อเนื่องในปีแรก และเกิดโครงงานโรงเรียคุณธรรม อีก ๔ โครงงาน รวมเป็น ๘
โครงงานโรงเรียนคุณธรรม
องค์ความรู้
ปี ๓
(ปี ๒๕๖๐) มุ่งเน้นไปที่การนำ
“รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม” และ
“กระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน” ที่ค้นพบในปีที่ ๒
มาใช้เป็นต้นทุนในการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมสู่ความสมดุลและอย่างยั่งยืน ผลการขับเคลื่อนในปีที่
๓ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า “ศูนย์การเรียนรู้ โรงเรียนคุณธรรม (ต้นแบบ)
ในสังกัดกรุงเทพมหานคร” ได้รูปแบบการขับเคลื่อนศูนย์การเรียนรู้โรงเรียนคุณธรรม
(ต้นแบบ) เขตพระนคร (Moral learning center model)
ซึ่งเป็นพื้นที่ส่งเสริมการเรียนรู้ในการบ่มเพาะคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียน ด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ
Moral Quotient Classroom (MQC) ตามหลักการพื้นฐาน
“เรียนความรู้ หัดทำการงาน ทำความดี”
ซึ่งแบ่งออกเป็น ๙ มุม และผู้เรียนปฏิตามแนวทางปฏิบัติตามโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔
รับ เกิดเป็นวิถีธรรมวิธีทางของชาวมกุฏด้วยวิถีประชาธิปไตย
องค์ความรู้
ปีที่ ๔ และ องค์ความรู้ ปีที่ ๕ (ปีการศึกษา ๒๕๖๑-๒๕๖๒) ในการการศึกษา ๒๕๖๑
มุ่งเน้นในการบ่มเพาะคุณธรรม
จริยธรรมของผู้เรียนโดยดำเนินการและพัฒนาโครงการโรงเรียนคุณธรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี
มีคุณธรรม จริยธรรม ผ่านกระบวนการเรียนรู้ตามแผนงาน โครงการ
กิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ เช่น
การจัดกิจกรรมมุมคุณธรรมด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ การดำเนินงานตามโครงงานคุณธรรมทั้ง ๔ รับ อย่างต่อเนื่อง
ซึ่งทำให้เกิดการเรียนรู้ถึงการทำความดีเพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์อย่างยั่งยืน
ส่งผลให้เกิดเป็นคุณลักษณะของผู้เรียนที่เรียกว่า ๕C MK
KIDS ซึ่งเป็นคุณลักษณะที่ยั่งยืนที่เกิดกับผู้เรียนของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม
โรงเรียนวัดมกุฏกษัริยารามได้ดำเนินการและพัฒนาโครงการโรงเรียนคุณธรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม จริยธรรม ผ่านกระบวนการเรียนรู้ตามแผนงาน/กิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ เช่น การจัดกิจกรรมมุมคุณธรรมด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ การดำเนินงานตามโครงงานคุณธรรมทั้ง ๔ รับ อย่างต่อเนื่อง ซึ่งทำให้เกิดการเรียนรู้ถึงการทำความดี เพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์อย่างยั่งยืน ในการดำเนินโครงการโรงเรียนคุณธรรม พบว่า ผลการประเมิน 3 ส่วน ของนักเรียน ซึ่งประกอบด้วย 1) ผลการประเมินอัตลักษณ์ของผู้เรียน 2) ผลการประเมินเอกลักษณ์ของผู้เรียน 3) ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีผลการประเมินผ่านตามเกณฑ์ ที่กำหนดทุกคน คิดเป็นร้อยละ 100 สรุปได้ว่า นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ตามที่สถานศึกษากำหนด และสอดคล้องกับ วิสัยทัศน์ (ที่มาของข้อมูลจาก แบบบันทึกผลการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน (ประจำชั้น) ปพ. 5)
การดำเนินงานของโครงการ/กิจกรรม
R เป็นไปตามแผนงาน
* ไม่เป็นไปตามแผนงาน เพราะ
ผลสำเร็จของโครงการ/กิจกรรม
R บรรลุเป้าหมาย
* ไม่บรรลุเป้าหมาย เพราะ
ผลความสำเร็จโครงการ/กิจกรรม คิดเป็นร้อยละ 100
ความพึงพอใจของผู้มีส่วนร่วม คิดเป็นร้อยละ 94.17
ปัจจัยที่นำไปสู่ความสำเร็จ
ปัจจัยความสำเร็จที่เด่นชัดของโครงการฯ
คือ รูปแบบดำเนินโครงการที่ยึดถือหลักการ ๔ ประการ ได้แก่
๑. การมีส่วนร่วม ได้แก่
๑.๑ ผู้บริหารโรงเรียน
ให้การสนับสนุน ส่งเสริมให้กําลังใจ
๑.๒
ครูทุกคนให้ความร่วมมือ ร่วมใจอย่างเต็มที่ และเต็มใจ
๑.๓
นักเรียนให้ความร่วมมือ และมีความพร้อมในการจัดกิจกรรม
๑.๔
ผู้ปกครอง ชุมชน ชื่นชมยินดีและพึงพอใจ พร้อมให้การสนับสนุนกิจกรรมอย่างดียิ่ง
๒. การเป็นเจ้าของ
๓. การเป็นแบบอย่าง
๔. การเป็นวิถีชีวิต