1. เกริ่นนำ

กระบวนการ/วิธีการดำเนินงานในอดีต

         โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ (พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) เมื่อ 4 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2559) เด็กปฐมวัย มีความสามารถในการคิดที่เป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ และมีเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้ และความสามารถในการแสวงหาความรู้ได้เหมาะสมกับวัยอยู่ในระดับพอใช้ ขาดความมั่นใจในตนเอง ไม่สามารถแสดงการคิดเชิงเหตุผล การแก้ปัญหาและการตัดสินใจได้ ทำให้ความสามารถในการแสวงหาความรู้ลดน้อยลง คณะกรรมการสถานศึกษา คณะผู้บริหาร คณะครูและผู้ปกครอง จึงได้หาแนวทางในการส่งเสริมพัฒนาด้านความสามารถในการคิดที่เป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ เพื่อให้เด็กมีความมั่นใจในตนเอง รักการเรียนรู้ มีสามารถแสดงการคิดเชิงเหตุผล การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ โรงเรียนจึงได้จัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบโครงงาน  (Project  Approach) เป็นแนวทางในการพัฒนาเด็กปฐมวัย เพื่อให้เด็กมีพัฒนาการทั้ง 4 ด้านอย่างเหมาะสมตามวัยเต็มตามศักยภาพ

 สภาพทั่วไป

        บริบทของสภาพสังคมแบบชุมชนดั้งเดิมที่มีลักษณะเป็นการปกครองแบบท้องถิ่น มีนักการเมืองท้องถิ่น คือ สมาชิกสภากรุงเทพมหานคร และ สมาชิกสภาเขต ที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาชุมชน  สภาพชุมชนมีลักษณะเป็นชุมชนขนาดใหญ่ ที่มีประชากรอยู่หนาแน่น มีการคมนาคมที่สะดวก มีโรงเรียนเอกชน สถานีตำรวจ โรงพยาบาลและวัดอยู่ใกล้เคียง ผู้ปกครองส่วนใหญ่มีฐานะปานกลาง ประกอบอาชีพค้าขายและรับจ้าง สภาพทั่วไปของโรงเรียนในปัจจุบันนักเรียนมีจำนวนมากขึ้นเนื่องจากการย้ายภูมิลำเนาของประชากรจากต่างจังหวัดเข้ามาประกอบอาชีพในเมืองหลวง แต่จำนวนนักเรียนส่วนมากจะเป็นเด็กในพื้นที่ ในปีการศึกษา 2563 มีนักเรียนจำนวน 991 คน ซึ่งมากกว่าปีการศึกษาที่ผ่านมา

       โอกาสของโรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ (พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) โรงเรียนมีคณะกรรมการสถานศึกษา และคณะกรรมการเครือข่ายผู้ปกครองที่เข้มแข็ง มีหน่วยงานต่างๆและชุมชนเข้ามาช่วยเหลือทางด้านทรัพยากรและเงินทุนในการพัฒนาการศึกษา ทำให้การจัดการศึกษาเป็นในทิศทางที่ดีนักเรียนได้รับโอกาสเสริมด้านการศึกษามากขึ้น  ส่วนข้อจำกัดของโรงเรียนคือ ผู้ปกครองส่วนใหญ่เป็นครอบครัวเดี่ยวต้องทำงานหาเลี้ยงชีพ จึงไม่มีค่อยเวลาดูแลเอาใจใส่เด็กและขาดความเข้าใจในการอบรมเลี้ยงดูและส่งเสริมพัฒนาการเด็กให้มีคุณลักษณะตามวัยอย่างถูกต้องเหมาะสม

 ลักษณะสำคัญของวิธีหรือแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ

          กระบวนการทำงานเชิงระบบโดยใช้วงจรคุณภาพ  PDCA  ในการจัดการสอนโครงงาน (Project  Approach) เพื่อส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านของนักเรียนระดับปฐมวัย

 วัตถุประสงค์ของวิธีหรือแนวทางปฏิบัติที่เป็นเลิศ

          เพื่อส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และแสวงหาคำตอบโดยการลงมือปฏิบัติจริงโดยการสอนแบบโครงงาน (Project  Approach)

 เป้าหมาย      

          ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ 

          1.นักเรียนร้อยละ 100 ของนักเรียนปฐมวัยได้รับการส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านโดยการจัดการสอนแบบโครงงาน (Project Approach)

        2. นักเรียนร้อยละ 90 ของเด็กปฐมวัยมีพัฒนาการทั้ง 4 ด้านใน ระดับดี

          ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ

          เด็กปฐมวัยมีพัฒนาการทั้ง 4 ด้านใน ระดับดี

2. ลำดับขั้นตอนการดำเนินกิจกรรมพัฒนา Flow Chart (แผนภูมิ) ของวิธีหรือแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ

2.1 วางแผนในการดำเนินการจัดการเรียนการสอน (Plan)

          2.1.1 ประชุมครู พี่เลี้ยง และศึกษาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย เกณฑ์และกรอบมาตรฐานการศึกษา และผลการจัดการเรียนการสอนที่ผ่านมา

          2.1.2 ครูและพี่เลี้ยงศึกษารูปแบบ วิธีการจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน  (Project  Approach) เพื่อนำมาสร้างแผนการจัดประสบการณ์ สร้างสื่อเพื่อใช้ในการสอน และจัดสภาพแวดล้อมภายในและภายนอกห้องเรียน

2.2 ดำเนินการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (Do)

          2.2.1 สร้างแผนการจัดประสบการณ์ สร้างสื่อเพื่อใช้ในการสอน และจัดสภาพแวดล้อมภายในและภายนอกห้องเรียนโดยมีองค์ประกอบดังนี้

                   - รูปแบบการสอนแบบโครงงาน  (Project  Approach) คือกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ทำกาศึกษาค้นคว้าและฝึกปฏิบัติด้วยตนเองตามความสามารถ ความถนัดและความสนใจโดยอาศัยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์หรือกระบวนการอื่นๆไปใช้ในการศึกษาหาคำตอบ โดยมีครูผู้สอนคอยกระตุ้น แนะนำและให้คำปรึกษาแก่ผู้เรียนอย่างใกล้ชิด ตั้งแต่การเลือกหัวข้อที่จะศึกษาค้นคว้า ดำเนินการตามแผน กำหนดขั้นตอนการดำเนินงาน และการนำเสนอผลงาน ซึ่งอาจเป็นบุคคลหรือเป็นกลุ่ม

                   โครงงานคือ การศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งหรือหลายๆสิ่งที่อยากรู้คำตอบให้ลึกซึ้งหรือเรียนรู้ในเรื่องนั้นๆให้มากขึ้น โดยใช้กระบวนการวิธีการศึกษาอย่างมีระบบเป็นขั้นตอน มีการวางแผนในการศึกษาอย่างละเอียด ปฏิบัติงานตามแผนที่วางไว้ จนได้ข้อสรุปหรือผลสรุปที่เป็นคำตอบในเรื่องนั้นๆ การเรียนรู้แบบโครงงานจึงเป็นการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

                   - การจัดหาสื่อการสอนที่หลากหลายรูปแบบสอดคล้องกับแผนการจัดประสบการณ์การสอนแบบโครงงาน  (Project  Approach) และเหมาะสมกับการส่งเสริมพัฒนาการของเด็กทั้ง 4 ด้าน เช่น เพลง คำคล้องจอง นิทาน ใบงาน ชิ้นงาน สื่อวัสดุของจริงเป็นต้น สนับสนุนการจัดการเรียนการสอน

                   - ผู้ปกครองของเด็กมีส่วนร่วมในการส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านโดยการช่วยจัดหาวัสดุอุปกรณ์ในการจัดการสอนแบบโครงงาน  (Project Approach) สนับสนุนการจัดการเรียนการสอน

            2.2.2 วิเคราะห์ศักยภาพของผู้เรียนเพื่อเลือกใช้รูปแบบและสื่อในการจัดการเรียนการสอนและวางแผนการจัดทำวิจัยในชั้นเรียน

2.3 สรุปผลการจัดการเรียนการสอน (Check)

          2.3.1 นิเทศการจัดการเรียนการสอนและประเมินผลการจัดกิจกรรม โดยใน 1 ปีการศึกษาดำเนินการนิเทศการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 4  ครั้ง ประเมินผลการจัดกิจกรรมและสะท้อนผลการสอนของครู

          2.3.2 วัดและประเมินผลการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย เป็นการประเมินพัฒนาการทั้ง 4 ด้านตามสภาพจริง ครูและผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการประเมิน โดยใช้วิธีการประเมินที่หลากหลาย ประกอบด้วยการสังเกตและบันทึกพฤติกรรมของเด็กขณะที่ทำกิจกรรม การสนทนา พูดคุย สัมภาษณ์เด็กเป็นรายบุคคล การรวบรวมผลงาน เก็บเป็นแฟ้มผลงานของเด็ก

          2.3.3 สรุปผลการประเมินพัฒนาการทั้ง 4 ด้านของเด็กปฐมวัย ภาคเรียนละ 1 ครั้งและนำผลการประเมินรายงานให้ผู้ปกครองเด็กทราบ นำผลการเรียนการสอนไปปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนและพัฒนาเด็กต่อไป

          2.3.4 ผลการวิจัยในชั้นเรียนของครูประจำชั้น ครูสรุปผลการพัฒนาเด็ก

2.4 ปรับปรุงแผนการสอน (Action)

          2.4.1 ครูสรุปผลการจัดการเรียนการสอน นำผลการจัดการเรียนการสอนและนำผลการประเมินพัฒนาการทั้ง 4 ด้านของนักเรียนมาปรับปรุงและพัฒนาต่อไป

3. ผลการดำเนินการ

3.1 โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจได้รับตราพระราชทานจากมูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาผ่านการประเมินรอบสอง “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย” ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ปีการศึกษา 2561-2563

3.2 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลในการประกวดแข่งขันระดับเครือข่าย ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2561 และปีการศึกษา 2562

3.3 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลในการประกวดแข่งขันระดับ โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร  ปีการศึกษา  2561 และปีการศึกษา 2562

3.4 ผลการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยมีพัฒนาการ ทั้ง 4 ด้านมีพัฒนาการที่สูงขึ้น อยู่ในระดับดี

3.5 สภาพแวดล้อมเอื้อต่อการเรียนรู้ สวยงาม สะอาด ปลอดภัย บรรยากาศวิชาการ

3.6 ผู้ปกครองและชุมชนให้ความชื่นชมและให้การสนับสนุนในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของนักเรียนเป็นอย่างดี

4. บทเรียนที่ได้รับ

            การทำงานที่เป็นระบบและความทุ่มเทเอาใจใส่ของครู พี่เลี้ยง ผู้ปกครอง และเด็กปฐมวัย เป็นปัจจัยที่ทำให้การดำเนินงานบรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่วางไว้

5. ปัจจัยความสำเร็จ

          5.1ครูและพี่เลี้ยงให้ความร่วมมือในการดำเนินงานอย่างเต็มศักยภาพและมีความต่อเนื่องในการดำเนินงาน

          5.2 ผู้บริหารให้ความสำคัญและกำกับติดตามอย่างต่อเนื่อง

          5.3 ผู้ปกครองให้ความสำคัญและช่วยเหลือสนับสนุนส่งเสริมกิจกรรมการเรียนการสอนเป็นอย่างดี

          5.4 นักเรียนให้ความสนใจและร่วมมือในการทำกิจกรรม

          5.5 มีกระบวนการทำงานที่เป็นระบบ PDCA

6. การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ และรางวัลที่ได้รับ

          6.1 คณะครู ผู้ปกครอง เด็กปฐมวัยและคณะกรรมการสถานศึกษา ตลอดจนชุมชนมีความพึงพอใจต่อการส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านการ โดยจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน  (Project  Approach) ทีเน้นกระบวนการที่ให้เด็กได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง

6.2 โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจได้รับตราพระราชทานจากมูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาผ่านการประเมินรอบสอง “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย” ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ปีการศึกษา 2561-2563

6.3 ครูผู้สอนระดับปฐมวัยได้รับรางวัลเกียรติบัตรผ่านการประเมินเป็น “ครูดีเด่น” ระดับกรุงเทพมหานคร ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียน ประจำปีงบประมาณ 2562

6.4 ครูผู้สอนระดับปฐมวัยได้รับโล่รางวัลและเกียรติบัตร “ครูดีเด่น” ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ในปีการศึกษา  2561

6.5 ครูผู้สอนระดับปฐมวัยได้รับโล่รางวัล “ครูดีเด่น” ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ในปีการศึกษา  2562

6.6 ครูผู้สอนระดับปฐมวัยได้รับรางวัลระดับทอง การประกวดสื่อการเรียนรู้ ประเภทหนังสืออ่านเพิ่มเติม ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2561 

6.7 ครูผู้สอนระดับปฐมวัยได้รับรางวัลระดับทองแดง การประกวดวิจัยในชั้นเรียน ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร

ปีการศึกษา  2561 

6.8 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชมเชยการประกวดแข่งขันการวาดภาพระบายสีระดับเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2561

6.9 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 การประกวดแข่งขันเต้นประกอบเพลงระดับเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79 สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2561

6.10 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 การประกวดวาดภาพระบายสี ระดับเครือข่ายโรงเรียนที่ 79  ตามโครงการพัฒนาคุณภาพเครือข่ายโรงเรียนที่ 79  สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2562

6.11 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลการประกวดวาดภาพระบายสี  วันสิ่งแวดล้อมไทย โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร  ปีการศึกษา  2561

6.12 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันสุนทรภู่  โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2561

6.13 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันภาษาไทยแห่งชาติ  โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา  2562

6.14 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศลำดับ 1 การประกวดร้องเพลงให้แม่ฟัง กิจกรรมวันแม่แห่งชาติ  โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร

 ปีการศึกษา  2562

             6.15 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศลำดับ 1 การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันต่อต้านยาเสพติดโลก โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ(พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา 2562

6.16 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศลำดับ 1 การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันเข้าพรรษา โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ(พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา 2562

6.17 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศลำดับ 1 การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันแม่แห่งชาติ โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ(พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร  ปีการศึกษา 2562

6.18 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศลำดับ 1 การประกวดวาดภาพระบายสี กิจกรรมวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร ปีการศึกษา 2562

6.19 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลระดับเหรียญทอง การประกวดโครงการส่งเสริมอัตลักษณ์ของ  โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ (พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร  ปีการศึกษา 2561

6.20 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดกระทง เนื่องในกิจกรรมวันลอยกระทง โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ (พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค กรุงเทพมหานคร   ปีการศึกษา 2562

        6.21 เด็กปฐมวัยได้รับรางวัลระดับดีเยี่ยมการร่วมกิจกรรมโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย โรงเรียนหมู่บ้านเศรษฐกิจ(พุ่มประดับราษฎร์สามัคคี) สำนักงานเขตบางแค    กรุงเทพมหานคร   ปีการศึกษา 2562