เนื่องด้วยปัจจุบันปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาสำคัญในการดำเนินชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก นักเรียนมีความตระหนักเรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวมากขึ้น  ทั้งเรื่องของขยะที่มีปริมาณมากขึ้นเรื่อย ๆ จึงต้องมีการรณรงค์การคัดแยกขยะ  ปัญหาการใช้สารเคมีจากเครื่องอุปโภคในครัวเรือนที่ใช้ในชีวิตประจำวัน  ถูกปล่อยลงในท่อระบายน้ำ  ทำให้แหล่งน้ำเน่าเสีย   ปัญหาพื้นที่สีเขียวหรือจำนวนต้นไม้ที่ลดลง  จากสิ่งก่อสร้างที่เพิ่มขึ้น  โรงเรียนคชเผือกอนุสรณ์จึงสนับสนุนให้มีการจัดทำโครงการเรียนการสอน สิ่งแวดล้อมศึกษา  เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนขึ้น  โดยใช้แนวทาง Kaizen 8 step  โดยดำเนินการสอนให้ความรู้ด้านกระบวนการแก้ไขปัญหา ภายใต้แนวคิด KAIZEN, KAIZEN เป็นภาษาญี่ปุ่น แปลว่า “การปรับปรุงการพัฒนา”เป็นการพัฒนาอย่างต่อเนื่องค่อยเป็นค่อยไป

ขั้นตอนการปรับปรุงแบบ Kaizen ประกอบด้วย 8 steps ภายใต้หลักการของ P-D-C-A

Step 1: Select Theme การเลือกหัวข้อเรื่องของปัญหา

การเลือกหัวข้อเรื่องของปัญหา เป็นการใช้ปรากฏการณ์เรียนรู้ (Phenomenon Base Learning) และ การใช้ปัญหาเป็นฐานการเรียนรู้ (Problem Base Learning) โดยมีเป้าหมายเพื่อ สร้างการตระหนักรู้ (Awareness) ให้นักเรียนเข้าใจสภาพแวดล้อมแบบไหนที่เป็นประเด็นปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม

Step 2: Plan Schedule แผนการดำเนินงาน

ผู้เรียนกำหนดแผนการดำเนินการ โดยกำหนดระยะเวลาดำเนินการในการแก้ปัญหา

Step 3: Grasp Present Situation ทำความเข้าใจในสภาพปัจจุบัน

ผู้เรียนสืบค้นความรู้ที่เกี่ยวข้องกับประเด็นปัญหาที่ต้องการศึกษา เน้นกระบวนการแบบ Active Learning โดยการศึกษาสภาพปัญหาในปัจจุบัน  แนวทางที่ผู้อื่นได้ศึกษาแล้วทั้งที่ประสบความสำเร็จและไม่ประสบความสำเร็จ เพื่อให้ผู้เรียนได้พิจารณาความเชื่อมโยงของความรู้ทั้งในตำราและนอกตำรา ทั้งในบริบทของชุมชนและภายนอกชุมชน ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดที่จะนำมาประกอบกันโดยสมบูรณ์ บ่งบอกให้เห็นถึงปริมาณ ความสำคัญ หาข้อมูลเชิงลึก สถิติที่ของปัญหาที่เกิดในหลายแง่มุม

Step 4: Set Target กำหนดเป้าหมาย

        ผู้เรียนกำหนดตัวชี้วัดของโครงการ (Measurement) เป้าหมาย (Target) ที่ต้องการหรือเป้าประสงค์สู่ความสำเร็จที่เฉพาะเจาะจง ชัดเจน สมเหตุสมผล สามารถวัดผลได้จริง และเป็นไปตามกรอบเวลาที่กำหนด

Step 5: Analyze and Determine problem and Plan Corrective Action วิเคราะห์สาเหตุของปัญหา และวางมาตรการแก้ไข

          เน้นให้ผู้เรียนวิเคราะห์สาเหตุของปัญหา เป็นการวิเคราะห์จากสาเหตุที่แท้จริงที่ส่งผลให้เกิดปัญหานั้นๆ ว่าปัญหาดังกล่าว เกิดจากสาเหตุใดบ้าง และการพิจารณาเลือกสาเหตุที่จะนำไปแก้ไข

Step 6: Implement Plan ลงมือปฏิบัติตามแผน

          เน้นให้ผู้เรียนลงมือแก้ไขปัญหาตามแผนการที่ได้วางไว้ ทั้งนี้การดำเนินการเป็นไปตามกรอบระยะเวลาที่ได้วางเอาไว้ เพื่อสร้างนิสัยการรักษาสัญญา (Commitment)

Step 7: Evaluate Results ตรวจสอบ&ประเมินผล

การตรวจสอบและประเมินผล เน้นให้ผู้เรียนตรวจสอบผลลัพธ์ที่เกิดจากการแก้ไขปัญหา โดยเปรียบเทียบสถิติตัววัดความสำเร็จของโครงการ ก่อนการแก้ไข หลังการแก้ไข อ้างอิงจาก Step 4 เก็บสถิติจำนวนพลาสติกมาเทียบเคียงก่อนหลังการแก้ไขปัญหาเพื่อแสดงถึงความสำเร็จเมื่อเทียบกับเป้าหมายนั้น

Step 8: Standardize Action Taken / Review กำหนดมาตรฐานการดำเนินงาน/ทบทวน

ผู้เรียนนำเอามาตรการที่กำหนด มาจัดทำเป็นมาตรฐาน แล้วทำการสื่อสาร หรืออบรม หรือทำป้าย บอร์ดประชาสัมพันธ์ให้ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องรับทราบถึงมาตรฐานที่จัดทำขึ้น เพื่อสร้างความร่วมมือ ร่วมใจ หรือกำหนดบทบาทหน้าที่ให้เกิดการดำเนินการตามมาตรฐานที่กำหนดอย่างยั่งยืนถือเป็นการยกระดับมาตรฐานการดำเนินการให้คงอยู่อย่างเป็นระบบ

          จากการดำเนินงานสิ่งแวดล้อมศึกษา  เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน  โดยใช้แนวทาง Kaizen 8 step  ผลปรากฏดังนี้

1. นักเรียนมีการตระหนักรู้เข้าใจปัญหาสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวทั้งในโรงเรียนและในชุมชนของตนเองมากขึ้น  สามารถค้นพบปัญหาและวางแผนดำเนินการแก้ไขเป็นขั้นตอน

๒. นักเรียนระดับประถมศึกษาตั้งแต่ปีที่ ๑ -๖  ได้เรียนรู้ขั้นตอนเรียนรู้การดำเนินงานโครงการสิ่งแวดล้อมศึกษาตามแนวทาง Kaizen 8 step

๓. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖  สามารถเลือกประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สนใจมาดำเนินการโครงงานสิ่งแวดล้อมโดยใช้แนวทาง Kaizen 8 step ได้ครบทุกขั้นตอน

๔. นักเรียนสามารถนำมาตรการการแก้ไขปัญหาที่กำหนดมาจัดทำเป็นมาตรฐานในการปฏิบัติได้เพื่อเป็นแนวทางให้นักเรียนที่สนใจได้ศึกษาและนำไปใช้ต่อไป

๕. นักเรียนมีทักษะชีวิต สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น มีความรับผิดชอบ

๖. นักเรียนมีความกล้าแสดงออก และมีความเป็นผู้นำในการทำกิจกรรม

ผลสำเร็จจากการดำเนินโครงการสิ่งแวดล้อมศึกษา  เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน  โดยใช้แนวทาง Kaizen 8 step พบว่านักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1  ถึง ประถมศึกษาปีที่ 6 เข้าใจขั้นตอนเรียนรู้การดำเนินงานโครงการสิ่งแวดล้อมศึกษาตามแนวทาง  Kaizen 8 step  คิดเป็นร้อยละ 80 นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  ร้อยละ 100 ดำเนินการโครงงานสิ่งแวดล้อมโดยใช้แนวทาง Kaizen 8 step ได้ครบตามขั้นตอน  และครูร้อยละ 80 ได้เรียนรู้ขั้นตอนการดำเนินงานโครงการสิ่งแวดล้อมศึกษาตามแนวทาง

Kaizen 8 step เพื่อนำไปให้ความรู้และร่วมดำเนินการจริงกับนักเรียน

รางวัลและความสำเร็จที่ได้รับ

1. รางวัลระดับเหรียญทอง ด้านสิ่งแวดล้อม จากบริษัท ริโก้ ประเทศไทย จำกัด

๒. รางวัลระดับเหรียญเงิน  หนึ่งโรงเรียน หนึ่งนวัตกรรม ของ คุรุสภา