ขั้นตอนการดำเนินงาน
-
ขั้นการวางแผนเตรียมความพร้อม ประชุมครูและบุคลากรที่เกี่ยวข้องในการดำเนินงาน
ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับบริบทของโรงเรียนและสภาพปัญหาด้านสุขภาพและโภชนการที่ส่งผลกระทบต่อนักเรียน
ครูและบุคคลากรในโรงเรียน
-
ขั้นตอนการออกแบบ (รูปแบบ) การพัฒนารูปแบบ ร่วมกันคิดกำหนดหัวข้อกิจกรรม
ชื่อกิจกรรมที่สอดคล้องเกี่ยวกับบริบทของโรงเรียนพระยามนธาตุราชศรีพิจิตร์ จากข้อสรุปได้ชื่อกิจกรรมคือ
Prayamon
Healthy Factory ซึ่งสอดคล้องกับบริบทของโรงเรียนที่แวดล้อมไปด้วยโรงงานอุตสาหกรรม
โดยแบ่งออกเป็น 4 กิจกรรมย่อยดังนี้
กิจกรรมที่ 1 Healthy Knowledge
Store
1.1 ROBOT Knowledge
1.2 เกม Shopping ความคิด
1.3 เกมบันไดงู
1.4 เกมต่อลูกเต่าแสนกล
กิจกรรมที่ 2 Healthy Robot
QC
2.1 ทายค่าพลังงานแคลอรี่อาหาร
2.2 Robot QC
2.3 สายพานหรรษา
2.4 บันไดแคลอรี่
กิจกรรมที่ 3
Healthy Canteen
3.1 พืชบอน
3.2 มะม่วงพันธุ์ขาวนิยม
3.3 แกงบอน
3.4 ยำมะม่วงสุดแซ่บ
กิจกรรมที่ 4
Healthy Body Part
4.1 กระโดดเชือกบอน
4.2 กระโดดข้ามรั้วเชือกบอน
4.3 กระโดดลงห่วงเชือกบอน
4.4 เต้นประกอบเพลง
Prayamon Healthy Factory (โรงงานสุขภาพดี)
-วิธีการนำนวัตกรรมไปใช้
1.สื่อหุ่นยนต์ Knowledge คือหุ่นยนต์ที่ให้ความรู้ เรื่องโภชนาการ
การรู้จักเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
ที่ตัวหุ่นยนต์จะมีภาพและข้อความที่ให้ความรู้ และมีกล่อง 2
กล่องสำหรับใส่แผ่นพับที่เกี่ยวกับอาหารที่มีประโยชน์/มีโทษ การดูแลสุขภาพ
การมีสุขอนามัยที่ดี และอื่นๆ
ที่เกี่ยวข้อง
สำหรับนำไปแจกจ่ายประชาสัมพันธ์แก่นักเรียนและผู้ปกครอง
1.1.ทุกวันพุธเวลา 7.00น.-7.30น. นักเรียนแกนนำ
นำชุดหุ่นนยต์ Knowledge มาสวมใส่มายืนที่ด้านหน้าประตูโรงเรียน
1.2.นักเรียนแกนนำ
และหุ่นนยต์ Knowledge ประชาสัมพันธ์และแจกแผ่นพับให้ความรู้เรื่องโภชนาการ แก่นักเรียน
ผู้ปกครองที่มาโรงเรียนในตอนเช้า
1.3.ในช่วงพักกลางวันนักเรียนแกนนำ นำชุดหุ่นยนต์
Knowledge มาตั้งที่หน้าห้องพยาบาล
เพื่อให้นักเรียนที่สนใจสามารถเข้ามาหยิบแผ่นพับไปนั่งอ่านได้ตามอัธยาศัย
2.สื่อหุ่นยนต์
Robot
QC คือหุ่นยนต์ 3 ตัวที่เป็นสีเขียว
สีเหลือง และสีแดง โดยที่หน้าอกของตัวหุ่นยนต์มีไฟกระพริบและช่องสำหรับตรวจสอบความถูกต้องของการจำแนกอาหารออกเป็น
3 ประเภทตามค่าพลังงานแคลอรี่
วิธีการนำไปใช้
2.1
แนะนำชื่อหุ่นยนต์ให้นักเรียนรู้จักทั้ง 3 ตัว
-
หุ่นยนต์ตัวที่ 1 สีแดงมีชื่อว่า (Danger)
ตรวจสอบอาหารที่มีพลังงานแคลอรี่ 400 กิโลแคลอรี่ขึ้นไป
- หุ่นยนต์ตัวที่
2 สีเหลืองชื่อว่า (Emergency) ตรวจสอบอาหารที่มีพลังงานแคลอรี่
151 ถึง 399 กิโลแคลอรี่
-
หุ่นยนต์ตัวที่ 3 สีเขียวชื่อว่า (Safety)
ตรวจสอบอาหารที่มีพลังงานแคลอรี่ ตำกว่า 150 กิโลแคลอรี่
2.2 นำภาพอาหารแต่ละประเภทมานักเรียนดูเพื่อให้รู้จักชื่ออาหารและรู้จักอ่านค่าปริมาณพลังงานแคลอรี่ที่ซองบรรจุอาหาร
และบอกได้ว่าประเภทใดทีให้พลังงานแคลอรีสูง และอาหารประเภทใดที่ให้พลังงานแคลอรีต่ำ
2.3
ให้นักเรียนอาสาสมัคร 3 คนออกมาสวมชุดหุ่นยนต์
2.4
ให้นักเรียนเลือกภาพอาหารนำไปใส่ที่ตัวหุ่นยนต์ โดยใส่ให้ตรงตามแคลอรี่ที่หุ่นกำหนด หุ่นสีแดง Danger
( 400 กิโลแคลอรี่ขึ้นไป) หุ่นสีเหลือง Emergency (151 ถึง 399
กิโลแคลอรี่) และหุ่นสีเขียว Safety ( ต่ำกว่า 150 กิโลแคลอรี่) แล้วใช้หัวเสียบจิ้มที่วงกลมใต้ภาพ
ถ้าใส่ถูกจะมีแสงไฟกระพริบขึ้นมาจากตัวหุ่นยนต์
3.สื่อหุ่นยนต์ Food คือหุ่นยนต์ที่ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องอาหารที่ทำมาจากพืชผักผลไม้ในท้องถิ่นบางบอน
ที่ตัวหุ่นยนต์จะมี รูปภาพต้นบอน และภาพมะม่วงพันธ์ขาวนิยม
พร้อมคำอธิบายความเป็นมา ภาพที่อาหารทำมาจากผักบอนคือ แกงนางหวาน
4.สื่อหุ่นยนต์ Healthy boy / Healthy girl คือหุ่นยนต์สีฟ้ากับสีชมพู
ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนเด็กผู้ชายและเด็กผู้หญิง
มีหน้าที่เชิญชวนให้นักเรียนมาออกกำลังกายใน ฐานกิจกรรมที่ 3 ได้แก่ การเต้นประกอบเพลง prayamon
Healthy Factory และ การกระโดดเชือกบอน
การกระโดห่วงเชือกบอน การกระโดดข้ามรั่วเชือกบอน
5.สื่อจักรยานสายพานหรรษา
วิธีการนำไปใช้
5.1
แนะนำชื่อสื่อ สายพานหรรษา ให้นักเรียนรู้จัก
5.2
แนะนำวิธีการเล่น ดังนี้ ให้นักเรียนไปปั่นจักรยานจำนวนรอบเท่ากับ
น้ำหนักตัวผู้ปั่นหรือตามที่ต้องการกำหนด
5.3
เมื่อปั่นครบรอบแล้วลงไปดูที่สายพาน ลูกศรชี้ที่ภาพอาหารใดให้ไปหยิบภาพอาหารที่เลือกนำไปใส่ที่ตัวหุ่นยนต์
โดยใส่ให้ตรงตามแคลอรี่ที่หุ่นกำหนด
หุ่นสีแดง Danger ( 400
กิโลแคลอรี่ขึ้นไป) หุ่นสีเหลือง Emergency (151 ถึง 399
กิโลแคลอรี่) และหุ่นสีเขียว Safety ( ตำกว่า 150 กิโลแคลอรี่)
ถ้าใส่ถูกจะมีแสงไฟกระพริบขึ้นมาจากตัวหุ่นยนต์
5.4 นักเรียนที่เลือกได้อาหารตรงกับหุ่นสีแดง
ต้องกลับไปกระโดดเชือกที่ Factory 3 แล้วกลับมาเลือกอาหารที่มีแคลอรี่ต่ำกว่า
150 ให้ตรงกับหุ่นสีเขียวจึงจะได้ประทับตรา QC และ QA
5.5 นักเรียนที่เลือกอาหารตรงกับหุ่นสีเหลือง
ต้องไปเดินขึ้นบันได้แคลอรี่ แล้วกลับมาเลือกอาหารที่มีแคลอรี่ต่ำกว่า 150
ให้ตรงกับหุ่นสีเขียวจึงจะได้ประทับตรา QC และ
QA
6.เชือกบอน คือเชื่อกที่ทำจากต้นบอนแห้งนำมาถักเป็นเปียแล้วนำมารวมกัน 3
เส้น ยาวประมาณ 8 เมตรจำนวน 1 เส้น
วิธีการนำไปใช้
6.1 ให้นักเรียนอาสาสมัคร 2 คน ทำหน้าที่แกว่งเชือกบอน
6.2
ให้นักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมตั้งแถวตอนลึก 1
แถวเมื่อได้ยินสัญญาณนกหวีดจากหุ่นยต์ให้นักเรียนที่อยู่หัวแถววิ่งไปกระโดดเชือกที่หุ่นแกว่งจำนวน
10 ครั้งแล้ววิ่งออกไป
6.
3ให้นักเรียนคนต่อไปปฏิบัติเหมือนคนแรก จนครบทั้งแถว
7.ห่วงเชือกบอน
คือเชือกที่ถักมาจากต้นบอนแห้ง นำมาต่อกันเป็นห่วงวงกลม จำนวน 9 ห่วง
วิธีการนำไปใช้
7.1วางห่วงเชือกบอนวงกลม จำนวน 8 ห่วงวางต่อกันไป ดังภาพตัวอย่าง
7.2 เมื่อได้ยินสัญญาณนกหวีดจากหุ่นยนต์ให้นักเรียนที่อยู่หัวแถววิ่งไปกระโดดให้เท้าลงไปในห่วงตามในลักษณะเท้าแยกเท้าชิดจนครบ
9 ห่วง
8.รั่วเชือกบอน
คือเชือกที่ถักมาจากต้นบอนแห้ง นำไปขึงกับเสาที่ทำจาท่อ PVC จำนวน 5 รั่ว 5 ระดับความสูง
วิธีการนำไปใช้
8.2 เมื่อได้ยินสัญญาณนกหวีดจากหุ่นยนต์ให้นักเรียนที่อยู่หัวแถววิ่งไปกระโดดให้เท้าลงไปในห่วงตามในลักษณะเท้าแยกเท้าชิดจนครบ20วงแล้ววิ่งไปกระโดข้ามรั่วทีละอันจนครบ
5 รั่ว
9.เพลง
prayamon
Healthy Factory (โรงงานสุขภาพดี)
คือเพลงที่แต่งขึ้นโดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับกิจกรรม Prayamon
Healthy Factory และมีทำนองที่สนุกสนาน เพื่อใช้ในการเต้นกายบริหารประกอบ
วิธีการนำไปใช้
1.ให้นักเรียนแกนนำ 10 คนออกมาเป็นผู้นำเต้นกายบริหารประกอบเพลง Prayamon
Healthy Factory
ในตอนเช้าหลังทำกิจกรรมหน้าเสาธงทุกวันพุธ
2.เปิดเพลง
Prayamon
Healthy Factory นักเรียนทุกคน ครู
และบุคลากรในโรงเรียนเต้นประกอบเพลงพร้อมกัน
ผลที่เกิดจากการดำเนินงาน
จากการดำเนินการจัดกิจกรรม Prayamon Healthy Factory โดยมีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ในเรื่องอาหารโภชนาการและสุขภาพ เพื่อให้นักเรียนรู้จักคิดวิเคราะห์ในการเลือกรับประทานอาหารต่างๆจากค่าพลังงานแคลอรี่ เพื่อให้นักเรียนรู้จักพืชผักในท้องถิ่นตนเองที่สามารถนำมาประกอบอาหารได้
และเพื่อให้นักเรียนมีนิสัยรักการออกกำลังกาย
ซึ่งแบ่งเป็น 4 กิจกรรมดังนี้ กิจกรรมที่
1 Healthy Knowledge Store ประกอบด้วย Robot Knowledge , เกม Shopping ความคิด , เกมต่อลูกเต่าแสนกล , เกมบันไดงู กิจกรรมที่ 2 Healthy Robot QC ประกอบด้วย
ทายค่าพลังงานแคลอรี่อาหาร , Robot
QC , สายพานหรรษา , บันไดแคลอรี่ กิจกรรมที่ 3 Healthy Canteen ประกอบด้วย พืชบอน , มะม่วงพันธุ์ขาวนิยม
, แกงบอน
, ยำมะม่วงสุดแซ่บ และกิจกรรมที่ 4 Healthy Body Part ประกอบด้วย กระโดดเชือกบอน , กระโดดข้ามรั้วเชือกบอน , กระโดดลงห่วงเชือกบอน , เต้นประกอบเพลง
Prayamon Healthy Factory (โรงงานสุขภาพดี) พบว่า
นักเรียนมีความรู้ในเรื่องอาหารโภชนาการและสุขภาพเพิ่มมากขึ้น
เนื่องจากได้รับข้อมูลข่าวสาร ผ่านตัวหุ่นยนต์ที่เป็นสื่อกลาง
ผ่านเกมการเล่นต่างๆที่สอดแทรกความรู้ในเรื่องอาหารและโภชนาการ
ทั้งนี้เกิดจากการปฏิบัติกิจกรรม Healthy Knowledge
Store นักเรียนรู้จักคิดวิเคราะห์ในการเลือกรับประทานอาหารต่างๆ
ว่าอาหารประเภทใดมีพลังงานแคลอรี่สูง ควรรับประทานแต่น้อยเพราะถ้าหากรับประทานในปริมาณที่มากหรือบ่อยเกินไปจะส่งผลให้เป็นโรคอ้วนตามมา
รู้ว่าอาหารประเภทใดมีพลังงานแคลอรี่ต่ำสามารถรับประทานได้บ่อยครั้งเพราะไม่ส่งผลให้เกิดโรคอ้วน
และอาหารประเภทใดมีพลังงานแคลอรี่อยู่ในระดับปานกลาง สามารถรับประทานได้เป็นบางครั้ง
ทั้งนี้เกิดจากการปฏิบัติกิจกกรรม Healthy Robot
QC ที่มีหุ่นสีแดง
สีเหลืองและสีเขียวที่ทำการตรวจสอบความถูกต้องในการแบ่งอาหารออกเป็น 3
ประเภทตามค่าพลังงานแคลอรี่
นักเรียนรู้จักพืชผักในท้องถิ่นของตนเองที่สามารถนำมาประกอบอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพได้
ได้แก่ พืชบอน ที่สามารถนำมาทำเป็นแกงบอนได้
มะม่วงพันธุ์ขาวนิยมที่เป็นพันธุ์ประจำท้องถิ่นเขตบางบอนที่นำมาทำเป็น ยำมะม่วง
เป็นผลมาจากการมีส่วนร่วมในการลงมือปฏิบัติกิจกรรม Healthy Canteenเพื่อนักเรียนมีนิสัยรักการออกกำลังกายมีสุขภาพแข็งแรง เนื่องจากได้ปฏิบัติกิจกรรมการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง
ผ่านกิจกรรมและสื่อที่หลากหลายที่ทำมาจากต้นบอน ทั้งการกระโดดเชือกบอน
กระโดดข้ามรั้วเชือกบอน กระโดดลงห่วงเชือกบอน และเต้นประกอบเพลง Prayamon
Healthy Factory รูปแบบการจัดกิจกรรม Prayamon Healthy Factory นี้นอกจากจะจัดให้นักเรียนชั้นมัธยมที่อยู่ในกลุ่มตัวอย่างแล้วยังได้ขยายผลออกไปในทุกระดับชั้นและโรงเรียนอื่นๆที่เป็นเครือข่ายด้วย
กิจกรรมนี้ได้สร้างให้เกิดนักเรียนที่เป็นแกนนำ
เพื่อเป็นผู้อธิบายและถ่ายทอดวิธีดำเนินกิจกรรมทั้ง 4
กิจรรมเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ
อันจะส่งผลให้นักเรียนมีความรู้และเกิดทักษะในด้านต่างๆตามมาอีกมากมาย
คุณครูที่เป็นคณะกรรมการดำเนินงาน เกิดการเรียนรู้เรื่องอาหารโภชนาการและสุขภาพ
การวิเคราะห์ในการเลือกรับประทานอาหารต่างๆจากค่าพลังงานแคลอรี่
รู้จักพืชผักในท้องถิ่นตนเองที่สามารถนำมาประกอบอาหารได้
มีนิสัยรักการออกกำลังกายไปพร้อมๆกับการดำเนินงาน
และที่สำคัญคุณครูได้เกิดการคิดค้นสร้างนวัตกรรมใหม่
ที่ส้อดคล้องกับบริบทของโรงเรียนอย่างแท้จริง
และเป็นเอกลักษณ์ของโรงเรียนพระยามนธาตุราชศรีพิจิตร์
สามารถนำไปพัฒนานักเรียนได้จริงและนำไปเผยแพร่ขยายผลให้กับโรงเรียนอื่นๆต่อไป