โรงเรียนวัดท่าพระมีกระบวนการจัดการนิเทศภายในโรงเรียนที่ใช้รูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม  โดยสร้างความตระหนักให้กับครู  บุคลากรตามทฤษฎีต่าง ๆ ดังนี้

1.      ทฤษฎีการเสริมแรงของ Skinner  ผู้บริหารได้นำหลักทฤษฎีการเสริมแรงมาใช้กับครู  เพื่อเป็น

การกระตุ้นสร้างกำลัง  การเสริมแรงบวกผู้บริหารได้ให้คำชม  คำแนะนำ  มอบรางวัลให้แก่ครูและบุคลากร        ที่ทำประโยชน์เพื่อส่วนรวมแก่นักเรียน  การเสริมแรงลบของผู้บริหาร  เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เกิดสิ่งเร้า          ที่กระตุ้นให้เกิดประโยชน์  ไม่ได้มีเจตนาที่จะตำหนิการทำงาน  แต่เป็นการกระตุ้นให้เกิดแรงผลักที่ดีขึ้น

2.      ทฤษฎีการวัดและเปรียบเทียบการปฏิบัติกับโรงเรียนที่สามารถทำได้ดีกว่า  เพื่อนำผลของการ

เปรียบเทียบมาใช้ในการปรับปรุงโรงเรียนของตนเอง  เพื่อนำผลจากการนำทฤษฎีมาใช้เทียบเคียงทำให้เราทราบว่าโรงเรียนนั้น ๆ มีกระบวนการอย่างไร (Benchmarking) ผู้บริหารนำมาเป็นกระบวนการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงของโรงเรียน  โดยจะสำรวจและพิจารณาว่า มีสภาพแวดล้อมใดบ้างที่จะสามารถปรับปรุงให้ดีขึ้น กว่าเดิม  และทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบกับโรงเรียนอื่นหรือองค์กรอื่น ๆ แล้วนำมาปรับใช้กับโรงเรียน             ในงานวิชาการเช่นเดียวกันจะศึกษาถึงความสำเร็จของโรงเรียนแต่ละโรงเรียนว่ามีการจัดการศึกษาอย่างไร            มีกระบวนการอย่างไรที่ทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดีขึ้น  และสอบ O-NET ผ่านทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้  โดยการวิเคราะห์ปัญหาของทางโรงเรียน  และวางแนวทางการพัฒนานักเรียนโดยนำกระบวนการของโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จมาปรับประยุกต์ใช้ตามบริบทของโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลดีขึ้น  หรืออาจมองว่าเป็นกระบวนการเปรียบเทียบกับโรงเรียนอื่น  เพื่อการสะท้อนให้เห็นถึงการเปรียบเทียบระหว่างกันเพื่อให้เห็นจุดแตกต่างกับผู้ที่เหนือกว่าหรือเก่งกว่า  และการเรียนรู้และการพัฒนาจากผู้ที่เก่งกว่านั้นจะทำให้โรงเรียนมีเป้าหมายที่ท้าทายและเป็นไปได้ย่อมทำให้เกิดการพัฒนาทฤษฎี (Benchmarking)          จึงเป็นกลไกในการพัฒนาและนำไปสู่การจัดการบริหารโรงเรียน  เพื่อวัดหรือเปรียบเทียบสมรรถนะของตนกับผู้เก่งกว่าหรือเก่งที่สุด  และเรียนรู้วิธีการเพื่อก้าวสู่ความเป็นเลิศหรือเหนือว่าในด้านนั้น ๆ เมื่อเข้าสู่การแข่งขัน

3.      ทฤษฎีการบริหารโดยใช้วงจรคุณภาพของ Deming  เป็นการพัฒนาประสิทธิภาพและคุณภาพ

ของการดำเนินงาน  โดยมีขั้นตอนการทำงาน 4 ขั้นตอน อย่างเป็นระบบ  ผู้บริหารใช้ทฤษฎีนี้เป็นตัวกำหนดคุณภาพการทำงานของครูและบุคลากรในโรงเรียน  เพื่อการพัฒนาการจัดการศึกษา  และการจัดการบริหารงานทั้ง 4 งานในโรงเรียน  เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการบริหารจัดการทั้ง 4 ขั้นตอน  ดังนี้

          ขั้นที่ 1  การวางแผน (Plan - P) การวางแผนในการนิเทศภายในของโรงเรียน  มีการสำรวจข้อมูลความต้องการของครูและบุคลากร  ในการที่จะร่วมกันพัฒนาการศึกษาของโรงเรียน  การกำหนดเป้าหมาย            ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ต้องจัดทำเป็นการรับข้อมูลเพื่อการเตรียมการอย่างรอบคอบเพื่อจะทำงานให้สำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพตามแผนที่วางไว้  ขั้นตอนของการวางแผนจะต้องมีการกำหนดเป้าหมายแนวทางการดำเนินงาน  เพื่อให้ผู้รับผิดชอบนั้นปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง  มีการกำหนดระยะเวลา  ผู้รับผิดชอบ  และทรัพยากรที่จะต้องใช้  เพื่อทำงานให้บรรลุตามเป้าหมายต้องมีความเชื่อมโยงกับนโยบาย  และความต้องการตามบริบทของโรงเรียน

-8-

          ขั้นที่ 2  การปฏิบัติตามแผน (DO - D) คณะครู  และบุคลากรได้ร่วมกันวางแผนการปฏิบัติงานเสร็จเรียบร้อย  จึงเริ่มดำเนินการตามแผนที่จัดทำไว้ตามกำหนดและกรอบของเวลา  โดยระหว่างการดำเนินงานผู้บริหารสถานศึกษามีหน้าที่ให้คำปรึกษา  มีส่วนช่วยในการส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูและบุคลากรทำงานอย่างมีความสุข  ดังนี้

1)     การจัดสิ่งอำนวยความสะดวก  สนับสนุนทรัพยากร  เพื่อให้การปฏิบัติงานเป็นไปอย่างมี

ประสิทธิภาพ  และเพียงพอ

2)     กำกับ  ติดตาม  เพื่อกระตุ้นและส่งเสริมให้มีการดำเนินงานตามแผนที่วางไว้

3)     ให้การนิเทศในระหว่างการปฏิบัติงาน  ผู้บริหารถานศึกษา  และหัวหน้างานหรือผู้ที่ได้รับการ

แต่งตั้งให้เป็นผู้ดำเนินการนิเทศ  ต้องกำกับและติดตามว่าเป็นไปตามเป้าหมายหรือแผนที่กำหนดไว้            หรือมีปัญหาหรือไม่  หากไม่เป็นไปตามแผนหรือมีปัญหาจะได้ให้การนิเทศเพื่อปรับปรุงแก้ไข  การกำกับและติดตามการปฏิบัติงานมีหลายวิธี  เช่น  ปัญหาในด้านการใช้สื่อการสอนเทคโนโลยี  การเยี่ยมชั้นเรียนเพื่อให้คำปรึกษาและแนะนำในเรื่องการจัดบรรยากาศภายในห้องเรียน  เป็นต้น  ผู้บริหารสถานศึกษาอาจติดตามด้วยการสอบถามเป็นรายบุคคล  จัดประชุมกลุ่มสาระการเรียนรู้  หรือให้แต่ละบุคคลรายงานความก้าวหน้าของการทำงานเป็นรายสัปดาห์หรือรายเดือน  ซึ่งอาจเป็นการรายงานปากเปล่า  หรือจัดทำรายงานเสนอเพื่อให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงการปฏิบัติงานต่อไป  เพื่อให้บุคลากรสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ  ทั้งในเรื่องการจัดการเรียนการสอน  การประเมินตนเองและทักษะในด้านต่าง ๆ โดยผู้บริหารสถานศึกษาให้การนิเทศหรือเชิญวิทยากร  เช่น  ศึกษานิเทศก์  ผู้เชี่ยวชาญแต่ละด้านมาให้การนิเทศหรือส่งบุคคลไปฝึกอบรม

ขั้นที่ 3  การตรวจสอบผลการปฏิบัติ (Check - C) การประเมินผลเป็นกลไกสำคัญที่จะกระตุ้นให้เกิดการพัฒนา  เพราะจะทำให้ได้ข้อมูลย้อนกลับที่สะท้อนให้เห็นถึงการดำเนินงานที่ผ่านมาว่าบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้เพียงใดหรือต้องมีการปรับปรุงแก้ไขเรื่องใดบ้าง  เพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนที่เหมาะสม  การดำเนินการตามแผนปฏิบัติงานทางโรงเรียนมีการตรวจสอบประเมินผลเป็นระยะ ๆ  เพื่อพิจารณาการดำเนินการเป็นไปในทิศทางที่จะนำไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายหรือมาตรฐาน  และตัวบ่งชี้ที่กำหนดในแผนพัฒนาและแผนปฏิบัติการหรือไม่เพียงใด  มีจุดอ่อน จุดแข็งประการใด  มีส่วนใดที่ต้องปรับปรุง  เพื่อให้บรรลุเป้าหมายหรือมาตรฐานและตัวบ่งชี้ที่กำหนดมากที่สุด  และเมื่อสิ้นภาคเรียนหรือสิ้นปีการศึกษาก็จะต้องมีการประเมินสรุป  เพื่อนำผลมาพิจารณาแก้ไขปรับปรุงการดำเนินการในระยะต่อไป

ขั้นที่ 4  การพัฒนา/ปรับปรุงแก้ไข (Action - A)  การประเมินผลเสร็จเรียบร้อยแล้วนำผลให้กับ

คณะกรรมการที่รับผิดชอบซึ่งจะต้องรวบรวมผลการประเมินมาวิเคราะห์  สังเคราะห์  แปลผลในภาพรวมทั้งหมด  แล้วนำเสนอผู้บริหารสถานศึกษาและที่ประชุม  เพื่อนำผลไปใช้ในการพัฒนางานของตนเองต่อไป

          เพื่อให้โรงเรียนพัฒนาผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET)  และการทดสอบความสามารถพื้นฐาน (NT) โดยใช้กระบวนการที่ทุกคนมีส่วนร่วมคิด  ร่วมรับผิดชอบ  มีเป้าหมายให้สถานศึกษาพึ่งพาตนเองทางด้านวิชาการได้อย่างมีระบบและมีประสิทธิภาพ  โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญและพัฒนาศักยภาพของสถานศึกษาโดยองค์รวม  ใช้การนิเทศแบบมีส่วนร่วม  เป็นรูปแบบการนิเทศที่ใช้ดำเนินการ  ดังนี้

๑.      ร่วมคิด  ร่วมทำ กับคณะกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน  โดยมุ่งทางวิชาการตามความต้องการ

ของสถานศึกษา

๒.      ประสานงานให้เกิดความพร้อมในการพัฒนางาน  และพัฒนาบุคลากร

๓.      ผู้เกี่ยวข้องกับการนิเทศ  กำหนดแผนงาน  และโครงการพัฒนาคุณภาพให้สอดคล้องกับการ

พัฒนาสถานศึกษา

-9-

๔.      สนับสนุนให้สร้างบรรยากาศที่ดีในการนิเทศ

๕.      ร่วมกับสถานศึกษาในการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ

๖.      ส่งเสริมให้สถานศึกษานำยุทธวิธีเกี่ยวกับการพัฒนาไปใช้ในสถานศึกษา  โดยวิธีต่าง ๆ  การใช้

หลักการการนิเทศภายใน  โดยความพยายามของผู้บริหารโรงเรียนในอันที่จะปรับปรุงส่งเสริมประสิทธิภาพในด้านการเรียนการสอนให้ดีขึ้น  ทำให้เกิดการเพิ่มพลังในการปฏิบัติงานของครู  รวมทั้งให้ครูเกิดความก้าวหน้าในวิชาชีพ  และก่อให้เกิดผลขั้นสุดท้ายคือ  การศึกษาของนักเรียนที่มีพัฒนาการก้าวไปอย่างมีประสิทธิภาพ  ซึ่งกระบวนการนิเทศภายใน  ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพปัจจุบัน  ปัญหา  และความต้องการ  ประกอบด้วย  การสำรวจปัญหา  การจัดระบบข้อมูล  การวิเคราะห์ผลการเรียน  การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน  สำรวจการใช้อุปกรณ์  และการประเมินผลการจัดการศึกษาที่ดำเนินการที่ผ่านมา

ขั้นตอนที่ 2  การวางแผน  และการกำหนดทางเลือก  ประกอบด้วย  การกำหนดขอบข่ายการนิเทศภายใน  การกำหนดผู้รับผิดชอบและวิธีการจัดทำแผนโครงการ  ประชุมชี้แจง  ประชาสัมพันธ์และการประเมินการวางแผนนิเทศ

ขั้นตอนที่ 3  การสร้างสื่อ  เครื่องมือ  และพัฒนาวิธีการ  ประกอบด้วย การวิเคราะห์ความต้องการใช้สื่อ  เครื่องมือ  การจัดหาวัสดุอุปกรณ์  การส่งเสริมการผลิตสื่อ  เครื่องมือ  การกำกับติดตามดูแล  และให้คำปรึกษา  การประเมินสื่อและเครื่องมือนิเทศ

ขั้นตอนที่ 4  การปฏิบัติการนิเทศภายใน ประกอบด้วย การดำเนินการนิเทศตามแผนที่กำหนดไว้ 

การประสานงาน  การสร้างขวัญกำลังใจ  การกำกับติดตามการสอน  การสร้างความสำคัญระหว่างผู้เกี่ยวข้องและการประเมินผลการดำเนินการนิเทศภายใน

ขั้นตอนที่ 5  การประเมิน  และรายงานผล  ประกอบด้วย  การกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการประเมินผล  การจัดทำรายงาน  การวิเคราะห์ผลการประเมิน  การสรุปและการจัดทำรายงานเผยแพร่ผลการนิเทศภายใน

-10-

ครูวิเคราะห์ตัวชี้วัดข้อสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6             

ออกข้อสอบคู่ขนานตามตัวชี้วัดของข้อสอบการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET)  เพื่อทำการทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน  ทดสอบก่อนเรียน  ติว  สอนเสริม  สอบตามเนื้อหาและตัวชี้วัดของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้  ทดสอบหลังเรียน  และหาข้อบกพร่อง  เพื่อพัฒนาผู้เรียนต่อไป

1.   ผู้อำนวยการสถานศึกษา  รองผู้อำนวยการสถานศึกษาฝ่ายบริหารงานวิชาการ  ประชุมครูผู้สอนสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ทุกคน  โดยให้ครูที่รับผิดชอบแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้วิเคราะห์ตัวชี้วัดของข้อสอบ (O-NET) ปีที่ผ่านมาว่า  ออกตัวชี้วัดใด  นักเรียนมีข้อบกพร่องตัวชี้วัดไหน  และมีวิธีการแก้ไขอย่างไร  ทั้งนี้ให้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้นำเสนอและแสดงความคิดเห็น  พร้อมมอบนโยบายและสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงานโดยขอความร่วมมือ  และการมีส่วนร่วมของครูทุกคน  ผู้ปกครองนักเรียน  และที่สำคัญทุกภาคส่วนต้องมีส่วนร่วมในครั้งนี้

2.   คณะครูสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ประชุมเพื่อวางแผนแนวทางพัฒนาศักยภาพผู้เรียน  โดยฝ่ายวิชาการสายชั้นวางแผนจัดระบบเข้าสอนเสริมช่วงเช้า  ตั้งแต่ เวลา 07.30 – 08.30 น. ทุกวันทำการ  โดยออกปฏิทินการสอนให้กับครูทุกคน

3.   ครูสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  ประชุมนักเรียนสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ทุกคน  ชี้แจงให้ทราบแนวทางการพัฒนาก่อนเข้ารับการพัฒนาสอนเสริมในช่วงเช้า  โดยให้ตระหนักถึงความสำคัญของการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) 

4.   ส่งเอกสารประชาสัมพันธ์ขอความร่วมมือผู้ปกครองให้เข้าใจถึงจุดประสงค์เพื่อพัฒนานักเรียนร่วมกัน  และขอความร่วมมือให้นักเรียนมาเรียนให้ทันเวลา

5.   กำหนดระยะเวลาการพัฒนาผู้เรียน  เป็นระยะเดียว  คือ  ระยะที่ 1 สอนตามปกติ  เน้นการคิดวิเคราะห์ในภาคเรียนที่ 1  ทดสอบก่อนเรียนและทดสอบหลังเรียนครั้งที่  1  เพื่อพัฒนาและปรับปรุง            ระยะที่ 2 สอนตามปกติเน้นการคิดวิเคราะห์ในภาคเรียนที่ 2 และเพิ่มเวลาเรียนอีก 2 ช่วง คือ ช่วงที่ 1   เวลา 07.30 – 08.30 น.  ช่วงที่ 2 ในชั่วโมงเรียน  ภายในเดือนพฤศจิกายนถึงวันก่อนทำการสอบ

6.   การดำเนินการจัดกิจกรรมการคิดวิเคราะห์  สังเคราะห์และการคิดแก้ปัญหา  โดยใช้กิจกรรมที่หลากหลาย  เช่น  กิจกรรมความสามารถในการจำ  กิจกรรมความสามารถในการสรุป  กิจกรรมความสามารถในการวิเคราะห์  ฝึกการสังเคราะห์  และฝึกทักษะการคิดสร้างสรรค์  จากแบบทดสอบประเภทต่าง ๆ ที่ครู            แต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้จัดหามา  และแนะนำนักเรียนทุกชั่วโมงที่มีการใช้สื่อต่าง ๆ

7.   ผู้อำนวยการสถานศึกษาและรองผู้อำนวยการสถานศึกษาเยี่ยมชั้นเรียนทุกวันในช่วงเช้าที่มีการพัฒนาผู้เรียน  พร้อมสอบถามกับครูผู้สอนถึงความพร้อมของนักเรียน  ปัญหาและอุปสรรค  ความต้องการที่ให้ทางฝ่ายบริหารช่วยเหลือหรือแก้ไขปรับปรุง  จากนั้นฝ่ายบริหารจะนำปัญหาความต้องการนั้นมาประชุมปรึกษา  หาแนวทางแก้ไขร่วมกันในแต่ละครั้งที่ทำการนิเทศภายใน ด้วยกระบวนการเดินกำกับติดตามการสอนของครูแต่ละคน  จะทำการบันทึกการนิเทศและเยี่ยมชั้นเรียนลงในสมุดบันทึกทุกวัน  โดยผู้อำนวยการสถานศึกษาลงนามรับทราบรายละเอียดอีกครั้งหนึ่ง

8.   การตรวจสอบครูแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้จัดทำข้อสอบคู่ขนานกับแบบทดสอบ O-NET            ที่ผ่านมา  และทำการทดสอบหลังเรียนครั้งที่ 2  ให้เสร็จสิ้นก่อนวันทดสอบจริง ประมาณ 3 สัปดาห์  เพื่อหาข้อบกพร่องและหาแนวทางพัฒนาแต่ละตัวชี้วัดที่นักเรียนยังไม่เข้าใจ  จากนั้นฝ่ายวิชาการสายชั้นประชุม              เพื่อวางแผนการสอนเสริม  และปรึกษาหาแนวทางพัฒนาให้นักเรียนเกิดประสิทธิภาพในการทำข้อสอบให้          มากที่สุด  และย้ำกับนักเรียนเกี่ยวกับการทำข้อสอบในวันสอบจริง

1.   ครูจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  บูรณาการเน้นทักษะกระบวนการคิดในชั่วโมง

เรียนและจัดหาสื่อที่นำมาใช้ในการเรียนการสอนมากขึ้น  โดยครูแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ทุกคนมีส่วนร่วมในการในการจัดเตรียมเอกสารทางวิชาการ  ข้อสอบ  เทคนิคต่าง  ๆ มาเผยแพร่และวางแผนการสอนเสริมร่วมกัน

2.   ครูทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้มีการพัฒนาตนเอง  ปรับปรุงและพัฒนากระบวนการสอนและเทคนิค

วิธีการจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียน  โดยเน้นให้นักเรียนร่วมแสดงความคิดเห็น  คิดวิเคราะห์เนื้อหาตามจุดประสงค์การเรียนรู้  ตัวชี้วัด  ครูมีวิธีการสอนหลากหลายมากขึ้น  เช่น  การทดลอง  การแสวงหาความรู้ทางเทคโนโลยี  กระบวนการกลุ่ม  การนำเสนอ  การอภิปราย  การทำโครงงาน  เป็นต้น

3.   นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ทุกคน  มีความรู้  เข้าใจ  เกิดทักษะการทำข้อสอบในลักษณะ

ของข้อสอบ  O-NET ตามที่ทางสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สทศ.)  โดยทุกคน ทำได้ถูกต้องตามขั้นตอน  มีผลคะแนนแสดงออกมาทุกคน

4.   นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีทักษะการคิดวิเคราะห์  ในการเชื่อมโยงความคิดในการทำ

แบบทดสอบที่ครูนำมาให้ทดลองทำ  มากกว่าร้อยละ 70 สามารถคิด  วิเคราะห์  เชื่อมโยงความสัมพันธ์                ได้ตามศักยภาพของแต่ละบุคคล  มีความเข้าใจและรู้หลักการทำข้อสอบ  และมีเทคนิคการทำข้อสอบ O-NET  

5.   โรงเรียนมีผลคะแนนเฉลี่ยกลุ่มสาระการเรียนรู้  จากการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้น

พื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  มากกว่าร้อยละ 50  จำนวน 1 กลุ่มสาระจาก 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้   ดังตารางผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  และ            ผลการทดสอบความสามารถพื้นฐาน (NT)

ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 

ผลการทดสอบความสามารถพื้นฐาน (NT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3