สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร
Department of Education
โรงเรียนคาร์บอนต่ำ
โรงเรียนประชาภิบาล
กระบวนการพัฒนา

โรงเรียนประชาภิบาล ดำเนินโครงการโรงเรียนคาร์บอนต่ำ โดยจัดตั้งแกนนำนักเรียนขึ้นเพื่อเป็นผู้นำในการทำกิจกรรมต่างๆ ภายใต้ชื่อ “BABY AssetWise” โดยแบ่งออกเป็น 4 ด้าน ดังนี้

1.        เกษตรเป็นมิตร ตัวอย่างกิจกรรม เช่น

1.1  กิจกรรมผักปลอดสารพิษ

1.2  กิจกรรมปลูกผักไฮโดรโปนิกส์

1.3  กิจกรรมปุ๋ยอินทรีย์รักษ์โลก

2.        สิ่งแวดล้อมสีเขียวลดคาร์บอน ตัวอย่างกิจกรรม เช่น

2.1  กิจกรรมอบรมให้ความรู้ แยก-เท-คว่ำ

2.2  กิจกรรมขยะแลกของ

2.3  กิจกรรมเก็บข้อมูล บันทึกผล ขยะพลังงาน ขยะรีไซเคิล ขยะเศษอาหาร

2.4  กิจกรรมสำรวจการเดินทางของครู และนักเรียน

2.5  กิจกรรมประกวดระบายสีภาพ รณรงค์ปิดน้ำ - ปิดไฟ

2.6  ก๊อกลดปริมาณการใช้น้ำ

2.7  กิจกรรมประหยัดไฟด้วยหลอด LED (เปลี่ยนเมื่อหลอดเก่าเสีย)

2.8  กิจกรรมม่านต้นไม้กันฝุ่น ริมระเบียง

3.        ประชาภิบาลอนุรักษ์ต้นไม้ ตัวอย่างกิจกรรม เช่น

3.1  กิจกรรมสำรวจต้นไม้ในโรงเรียน

3.2  กิจกรรม 1 คน 1 ต้น

3.3  รณรงค์เวียนเทียนต้นไม้เนื่องในวันสำคัญทางศาสนา

4.        ประชาภิบาลส่งเสริมชุมชนเข้มแข็งห่างไกลคาร์บอน ตัวอย่างกิจกรรม เช่น

4.1 กิจกรรมประกวดเต้นประกอบเพลงโรงเรียนประชาภิบาลรักษ์โลกสีเขียว

4.2  กิจกรรมให้ความรู้เรื่อง Solar Cell

4.3  กิจกรรมปลูกฝั่งแยก-เท-คว่ำ ให้เป็นวัฒนธรรม และนำความรู้กลับไปใช้ที่บ้าน

 

โดยได้บูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้ทั้ง 8 กลุ่มสาระ เพื่อช่วยลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมุ่งสู่สังคมคาร์บอนต่ำ สร้างการมีส่วนร่วม และสร้างจิตสำนึกสาธารณะในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม ตามแนวทางของโครงการโรงเรียนคาร์บอนต่ำ (Low Carbon School)


ผลจากการปฏิบัติ

ข้อมูลทางสถิติที่บ่งชี้ผลสำเร็จของโรงเรียนคาร์บอนต่ำ

1. โรงเรียนมีการจัดเก็บข้อมูลทางสถิติ ได้แก่ ข้อมูลการใช้ไฟฟ้าที่ลดลง ข้อมูลการใช้น้ำที่ลดลง ข้อมูลการใช้จักรยาน(ข้อมูลการเดินทาง) ข้อมูลขนาดพื้นที่สีเขียว ข้อมูลจำนวนต้นไม้ ข้อมูลการลดถุงพลาสติดและโฟม ข้อมูลปริมาณขยะ และการนำขยะไปใช้ประโยชน์ หรือข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้อง โดยมีวิธีการเก็บข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ ตรวจสอบได้ มีเอกสารหลักฐานชัดเจน

2. นำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อแสดงผลให้เห็นถึงผลสำเร็จของโรงเรียนคาร์บอนต่ำ การแสดงผลของข้อมูลในรูปแบบที่เข้าใจง่าย เช่น ตารางข้อมูล เปรียบเทียบ ร้อยละก่อนและหลังดำเนินการ กราฟ หรือ แผนภูมิเป็นต้น

โรงเรียนใช้ Platform บางส่วนของการคำควณคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร (CFO) มาใช้คำนวณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (ข้อมูล ม.. - .. 67)

โดยกำหนดขอบเขตการในการประเมินปริมาณก๊าซเรือนกระจก ดังนี้

-   ขอบเขตที่ 1 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางตรงจากแหล่งกำเนิดก๊าซเรือนกระจก เช่น การการรั่วซึมของสารทำความเย็น R-32/ R-134a/ R410a น้ำเสียจาก Septic tank

-   ขอบเขตที่ 2 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมที่เกี่ยวข้องกับการผลิตไฟฟ้า

-   ขอบเขตที่ 3 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมอื่น ๆ เช่น น้ำประปา การจัดการขยะ และการเดินทางของครู นักเรียน และบุคลากรในโรงเรียน

ซึ่งในปี 2567 โรงเรียนมีปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมด 446 ตันคาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่า  โดยเป็นการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางตรง (ขอบเขตที่ 1) 38 ตันคาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่า ปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อม (ขอบเขตที่ 2) 10 ตันคาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่า และปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมอื่น ๆ (ขอบเขตที่ 3) 398 ตันคาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่า

ปริมาณการลดก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมของโรงเรียน

1. โรงเรียนมีการนำข้อมูลมาคำนวนหาปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ลดลงได้ผ่านกิจกรรมต่างๆ ที่โรงเรียนดำเนินการ

2. โรงเรียนสามารถคำนวนหาปริมาณก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมในแต่ละด้าน ได้แก่ การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ การเพิ่มพื้นที่สีเขียว ด้านสังคมปลอดขยะ และด้านการมีวิถีชีวิตเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ความต่อเนื่องยิ่งยืนของการดำเนินกิจกรรม และการเป็นแหล่งเรียนรู้

1. โรงเรียนมีการดำเนินกิจกรรมโรงเรียนคาร์บอนต่ำอย่างต่อเนื่อง จนเป็นวิถีชีวิตของผู้เรียนและบุคลากรในโรงเรียน

?      มีแผนการบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระทั้ง 8 กลุ่ม

1.        กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ กิจกรรม ติดตามต้นไม้วัดส่วนสูง โดยใช้เครื่องมือไคลโนมิเตอร์แนวทางในอนาคต กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ให้นักเรียนติดตามต้นไม้ทุกๆ 3 เดือน เพื่อให้เกิดความผูกพัน และมีจิตสำนึกรักสิ่งแวดล้อม

2.        กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี กิจกรรมที่บูรณาการในรายวิชาวิทยาศาสตร์คือ การให้ความรู้เกี่ยวกับพลังงานสะอาด และพาไปศึกษาดูงานที่สวน 15 นาที เขตบางเขน เพื่อให้เห็นการใช้พลังงานโซล่าเซลล์ ในอนาคตโรงเรียนมุ่งหมายอยากใช้พลังงานโซล่าเซลล์ให้ได้ทั้งอาคารสำนักงานเพื่อ ลดค่าไฟฟ้าและประหยัดพลังงาน

3.        กลุ่มสาระภาษาไทย บูรณาการด้วยการแต่งคำขวัญรณรงค์ประหยัดพลังงาน ปิดน้ำไฟ ในส่วนของอนาคตในกลุ่มสาระภาษาไทยมีการจัดกิจกรรมอื่นๆ เช่นตรวจสอบชื่อของต้นไม้แต่ละชนิดในโรงเรียน หรือหาชื่อมงคลชื่อไทยเดิมของต้นไม้ในโรงเรียนแนวทางในอนาคตของกลุ่มสาระภาษาไทยเน้นไปในทางการแต่งคำขวัญแต่งกลอน และต่อยอดด้วยการประชาสัมพันธ์ในสื่อของโรงเรียน

4.        กลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ บูรณาการในรูปแบบการหาคำศัพท์หรือชื่อภาษาอังกฤษของต้นไม้ หรือคำศัพท์ภาษาอังกฤษส่วนประกอบของต้นไม้บริเวณโรงเรียน แนวทางในอนาคตอาจจะเป็นการแต่งคำขวัญภาษาอังกฤษหรืออาจจะให้คุณครูแต่งคำขวัญภาษาอังกฤษแล้วให้นักเรียนคัดลายมือประกวด

5.        กลุ่มสาระศิลปะ บูรณาการด้วยวิธีการระบายสีภาพใบงานรณรงค์ประหยัดพลังงานปิดน้ำไฟ และนำไปติดบริเวณก๊อกน้ำ ปลั๊กไฟ แนวทางในอนาคต อาจจะมีการวาดกำแพงของโรงเรียนในหัวข้อสิ่งแวดล้อมในฝันหรือจัดประกวดวาดภาพระบายสีในหัวข้อเกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

6.        กลุ่มสาระสุขศึกษาและพละศึกษา บูรณาการในการใช้เพลงโรงเรียนประชาภิบาลรักโลกสีเขียวประกอบท่าเต้นออกกำลังกายในตอนเช้าของวันศุกร์ทุกสัปดาห์ แนวทางในอนาคต อาจจะใช้เพลงนี้ต่อยอดประกวดเต้นแอโรบิคส่งแข่งขัน ต่อไป

7.        กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม บูรณาการด้วยการศึกษาท้องถิ่นบางเขนในอดีต และศึกษาพันธุ์พืชวิถีชีวิตของท้องทุ่งบางเขน แนวทางในอนาคตต่อยอดด้วยการศึกษาวิถีชีวิตประเพณีเพื่อให้นักเรียนเกิดความสำนึกรัก และหวงแหนอยากดูแลสิ่งแวดล้อมในท้องที่ของตน

8.        กลุ่มสาระการงานอาชีพ บูรณาการด้วยการนำผักปลอดสารพิษมาแปรรูปเป็นอาหาร ศึกษาการปลูกผักปลอดสารพิษ การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ การปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ แนวทางในอนาคตต่อยอดกิจกรรมเดิมให้สามารถส่งเสริมตัวนักเรียนหรือสามารถนำไปประกอบอาชีพได้

2. โรงเรียนมีแผนการดำเนินงานโรงเรียนคาร์บอนต่ำในปีการศึกษาถัดไป หรือ มีการวางแผนการดำเนินงานในระยะยาวเพื่อสอดรับกับนโยบายหรือกฎหมายที่กำลังจะบังคับใช้ เช่น การพัฒนาการจัดการทรัพยากรขยะ ขยายต้นไม้เพื่อขายและเวียนเทียน บูรณาการการจัดการการเรียนรู้เรื่องความยั่งยืนอย่างเป็นองค์รวมทั้งด้าน เศรษฐกิจ(การขาย) สังคมสิ่งแวดล้อม(คาร์บอนต่ำ การศึกษา) และธรรมาภิบาล(การบริหารจัดการที่เปิดเผยโปร่งใส) (ESG SDG) และร่วมกันกับภาคีเพื่อออกแบบระบบ ecosystem ทำให้เกิดประโยชน์ได้ครบทุกด้านตามวิสัยทัศน์ที่จะดำเนินกิจกรรมที่เกิดขึ้นแล้ว และพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น สู่การเป็นอีกแหล่งเรียนรู้หนึ่งในด้านความยั่งยืนต่อไป

3. โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้การลดก๊าซคาร์บอนภายในโรงเรียน หรือพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ เพื่อเป็นต้นแบบโรงเรียนคาร์บอนต่ำและหน่วยงานภายนอกเข้ามาศึกษาตลอดจนมิติด้านความยั่งยืน 

 

 


เอกสารเพิ่มเติม :[ดาวน์โหลดเอกสาร]