วิธีดำเนินการวิจัย

การวิจัยเรื่อง "โภชนาการสมวัย เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ที่มุ่งแก้ไขปัญหาภาวะทุพโภชนาการในนักเรียน ผู้วิจัยได้ดำเนินการตามระเบียบวิธีวิจัย ดังนี้

1. ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

1.1.1 ประชากร

ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ นักเรียนโรงเรียนวัดประชาระบือธรรม ปีการศึกษา 2567 จำนวนทั้งสิ้น 430 คน ประกอบด้วยนักเรียนระดับอนุบาล 106 คน และระดับประถมศึกษา 324 คน

1.1.2 กลุ่มตัวอย่าง

กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่

1.               นักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน จำนวน 430 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากนักเรียนที่มีปัญหาด้านโภชนาการหรืออยู่ในกลุ่มเสี่ยง ประกอบด้วยนักเรียนระดับอนุบาล 106 คน และระดับประถมศึกษา 324 คน

2.               นักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมโภชนาการสมวัย จำนวน 24 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกิน (โรคอ้วน)

1.2 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1.2.1 เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการทดลอง

1.               แผนการจัดกิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน ประกอบด้วย

?      แผนการจัดอาหารตามโปรแกรม Thai School Lunch for BMA จำนวน 40 สัปดาห์

?      แบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทย

?      แผนการจัดอาหารทางเลือกเสริมสัปดาห์ละ 3 วัน

2.               แผนการจัดกิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย จำนวน 40 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 2 ชั่วโมง ประกอบด้วยกิจกรรม

?      การให้ความรู้เรื่องการลดหวาน มัน เค็ม เพิ่มผักและผลไม้

?      การรู้เท่าทันสื่อ

?      หลัก 3 อ. (อาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย)

?      การอ่านฉลากโภชนาการและคุณค่าทางโภชนาการ

?      การใช้แอปพลิเคชัน FoodChoice

?      การรู้เท่าทันสื่อโฆษณา

?      การเลือกรับประทานอาหารตามสัญญาณไฟจราจร

?      การตระหนักถึงความสำคัญของการออกกำลังกายและการเลือกรับประทานอาหาร

1.2.2 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล

1.   แบบบันทึกการชั่งน้ำหนักและวัดส่วนสูง

?      แบบบันทึกน้ำหนักประจำเดือน สำหรับนักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัย

?      แบบบันทึกน้ำหนักและส่วนสูงตามระบบ SMIS ของกรุงเทพมหานคร

2.   แบบประเมินภาวะโภชนาการตามเกณฑ์อ้างอิงการเจริญเติบโตสำหรับเด็กอายุ 5-19 ปี ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2563

3.   แบบประเมินความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย มีลักษณะเป็นแบบทดสอบแบบปรนัย จำนวน 20 ข้อ มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.87

4.   แบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร มีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.85

5.   แบบประเมินความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกาย มีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 12 ข้อ มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.83

1.3 การสร้างและหาคุณภาพเครื่องมือ

1.3.1 การสร้างแผนการจัดกิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

1.               ศึกษาเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดอาหารในโรงเรียนและภาวะโภชนาการในเด็กวัยเรียน

2.               ศึกษาโปรแกรม Thai School Lunch for BMA และแบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทย

3.               วิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการด้านโภชนาการของนักเรียนโรงเรียนวัดประชาระบือธรรม

4.               จัดทำแผนการจัดอาหารรายสัปดาห์โดยใช้โปรแกรม Thai School Lunch for BMA

5.               กำหนดรายการอาหารทางเลือกเสริมรายสัปดาห์

6.               นำแผนการจัดอาหารเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ จำนวน 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมและความถูกต้อง

7.               ปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

1.3.2 การสร้างแผนการจัดกิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย

1.               ศึกษาเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมความรู้และพฤติกรรมด้านโภชนาการในเด็กวัยเรียน

2.               ศึกษาแนวทางการจัดกิจกรรมตามหลัก 3 อ. (อาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย) และการรู้เท่าทันสื่อ

3.               กำหนดวัตถุประสงค์และขอบข่ายเนื้อหากิจกรรม

4.               จัดทำแผนการจัดกิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย จำนวน 40 สัปดาห์

1.   นำแผนการจัดกิจกรรมเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการและการจัดการเรียนรู้ จำนวน 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมและความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์

2.                                                                                            ปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

1.3.3 การสร้างแบบประเมินความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย

1.   ศึกษาเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการวัดและประเมินความรู้ด้านโภชนาการ

2.   กำหนดจุดประสงค์และขอบเขตเนื้อหาที่ต้องการวัด

3.   สร้างแบบทดสอบแบบปรนัย จำนวน 30 ข้อ

4.   นำแบบทดสอบเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการและการวัดผล จำนวน 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยการหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC)

5.   คัดเลือกข้อสอบที่มีค่า IOC ตั้งแต่ 0.50 ขึ้นไป และปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะ ได้แบบทดสอบจำนวน 25 ข้อ

6.   นำแบบทดสอบไปทดลองใช้กับนักเรียนที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 30 คน

7.   วิเคราะห์คุณภาพรายข้อโดยหาค่าความยากง่าย (p) และค่าอำนาจจำแนก (r) แล้วคัดเลือกข้อสอบที่มีค่าความยากง่ายระหว่าง 0.20-0.80 และค่าอำนาจจำแนกตั้งแต่ 0.20 ขึ้นไป ได้แบบทดสอบจำนวน 20 ข้อ

8.   หาค่าความเชื่อมั่น (Reliability) ของแบบทดสอบโดยใช้สูตร KR-20 ของคูเดอร์-ริชาร์ดสัน (Kuder-Richardson) ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.87

1.3.4 การสร้างแบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร

1.                ศึกษาเอกสาร ตำรา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการวัดและประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร

2.                กำหนดนิยามเชิงปฏิบัติการและโครงสร้างที่ต้องการวัด

3.                สร้างแบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร มีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ

4.                นำแบบประเมินเสนอต่อผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการและการวัดผล จำนวน 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยการหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC)

5.                คัดเลือกข้อคำถามที่มีค่า IOC ตั้งแต่ 0.50 ขึ้นไป และปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะ ได้แบบประเมินจำนวน 17 ข้อ

6.                นำแบบประเมินไปทดลองใช้กับนักเรียนที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 30 คน

7.                วิเคราะห์คุณภาพรายข้อโดยหาค่าอำนาจจำแนกด้วยการหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างคะแนนรายข้อกับคะแนนรวม (Corrected Item-Total Correlation) แล้วคัดเลือกข้อที่มีค่าอำนาจจำแนกตั้งแต่ 0.20 ขึ้นไป ได้แบบประเมินจำนวน 15 ข้อ

8.                หาค่าความเชื่อมั่น (Reliability) ของแบบประเมินโดยใช้สูตรสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach's Alpha Coefficient) ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.85

 .4 การเก็บรวบรวมข้อมูล

ผู้วิจัยดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลตามขั้นตอน ดังนี้

1.4.1 ขั้นเตรียมการ

1.               ขออนุญาตผู้อำนวยการโรงเรียนวัดประชาระบือธรรมเพื่อดำเนินการวิจัย

2.               ประชุมคณะครูและบุคลากรที่เกี่ยวข้องเพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์และขั้นตอนการดำเนินงานวิจัย

3.               จัดเตรียมสถานที่ วัสดุอุปกรณ์ และเครื่องมือที่ใช้ในการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูล

4.               ประชุมผู้ปกครองนักเรียนกลุ่มตัวอย่างเพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์และขอความร่วมมือในการดำเนินการวิจัย

1.4.2 ขั้นดำเนินการ

1.   ทดสอบก่อนการทดลอง (Pre-test) โดยการประเมินภาวะโภชนาการ ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายของนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง

2.   ดำเนินการทดลองตามแผนการจัดกิจกรรม โดยแบ่งเป็น 2 กิจกรรมหลัก ได้แก่

?      กิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน ดำเนินการโดยครูโภชนาการและผู้ประกอบอาหาร จัดอาหารให้นักเรียนตามโปรแกรม Thai School Lunch for BMA และตรวจสอบคุณภาพอาหารทุกสัปดาห์ด้วยแบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทย พร้อมทั้งจัดอาหารทางเลือกเสริมสัปดาห์ละ 3 วัน เช่น สลัดผัก

?      กิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย ดำเนินการสัปดาห์ละ 2 ชั่วโมง เป็นเวลา 40 สัปดาห์ โดยจัดกิจกรรมให้ความรู้ต่าง ๆ เช่น การลดหวาน มัน เค็ม เพิ่มผักและผลไม้, การรู้เท่าทันสื่อ, หลัก 3 อ., การอ่านฉลากโภชนาการ, การใช้แอปพลิเคชัน FoodChoice และการเลือกรับประทานอาหารตามสัญญาณไฟจราจร

3.   ติดตามและประเมินผลระหว่างดำเนินการทดลอง โดยการชั่งน้ำหนักของนักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยทุกเดือน และสังเกตพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียนระหว่างรับประทานอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

4.   ทดสอบหลังการทดลอง (Post-test) โดยการประเมินภาวะโภชนาการ ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายของนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง

1.5 การวิเคราะห์ข้อมูล

ผู้วิจัยดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้

1.5.1     การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ

          1. วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ เพศ อายุ ระดับชั้น น้ำหนัก และส่วนสูง โดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่า      2. วิเคราะห์ภาวะโภชนาการของนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้โปรแกรม INMU-ThaiGrowth และเกณฑ์อ้างอิงการเจริญเติบโตสำหรับเด็กอายุ 5-19 ปี ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2563 ซึ่งแบ่งภาวะโภชนาการตามค่า BMI for Age ออกเป็น 6 ระดับ ได้แก่ น้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์อย่างรุนแรง (Severe Thinness) น้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ (Thinness) น้ำหนักตามเกณฑ์ (Normal) น้ำหนักเกินเกณฑ์ (Overweight) อ้วน (Obese) และอ้วนอันตราย (Severe Obese) โดยใช้สถิติค่าความถี่ (Frequency) และค่าร้อยละ (Percentage)

          3. วิเคราะห์คะแนนความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกาย โดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
          4. เปรียบเทียบภาวะโภชนาการของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างก่อนและหลังการทดลอง โดยใช้สถิติทดสอบไคสแควร์ (Chi-Square Test)
          5. เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัย พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างก่อนและหลังการทดลอง โดยใช้สถิติทดสอบที (t-test for Dependent Samples)
          6. วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงน้ำหนักของนักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัย โดยการเปรียบเทียบน้ำหนักก่อนและหลังการทดลอง ใช้สถิติทดสอบที (t-test for Dependent Samples)

1.5.2 การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ

1.   วิเคราะห์ข้อมูลจากการสังเกตพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียนระหว่างรับประทานอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

2.   วิเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการออกกำลังกาย

3.   วิเคราะห์ข้อมูลจากบันทึกกิจกรรมและแฟ้มสะสมผลงานของนักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัย

 ความถี่ (Frequency) และค่าร้อยละ (Percentage)

1.7 ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม

การวิจัยครั้งนี้มีขั้นตอนการดำเนินกิจกรรมหลัก 2 กิจกรรม ดังนี้

1.7.1 กิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

1.               การวางแผนและจัดทำเมนูอาหาร

?      คณะครูโภชนาการจัดทำแผนเมนูอาหารรายสัปดาห์โดยใช้โปรแกรม Thai School Lunch for BMA

?      ตรวจสอบความเหมาะสมของอาหารตามเกณฑ์โภชนาการสำหรับเด็กวัยเรียน

?      กำหนดรายการอาหารทางเลือกเสริมสัปดาห์ละ 3 วัน

2.               การจัดเตรียมและปรุงอาหาร

?      จัดซื้อวัตถุดิบที่สด สะอาด และมีคุณภาพ

?      ปรุงอาหารตามรายการที่กำหนดโดยคำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ

?      ควบคุมการใช้น้ำตาล น้ำมัน และเกลือในการปรุงอาหาร

?      จัดเตรียมอาหารทางเลือกเสริม เช่น สลัดผัก ผลไม้ตามฤดูกาล

3.               การบริการอาหาร

?      จัดบริการอาหารเช้าในเวลา 07.30-08.00 น.

?      จัดบริการอาหารกลางวันตามตารางเวลาของแต่ละระดับชั้น

?      จัดบริการนมโรงเรียนวันละ 2 มื้อ ในช่วงเช้าและบ่าย

4.               การติดตามและประเมินผล

?      ตรวจสอบคุณภาพอาหารทุกสัปดาห์ด้วยแบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทย

?      ประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อรายการอาหาร

?      สังเกตพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียน

1.7.2 กิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย

1.               การคัดเลือกนักเรียนเข้าร่วมชุมนุม

?      คัดเลือกนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกิน (โรคอ้วน) จำนวน 24 คน

?      ประชุมผู้ปกครองเพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์และขอความร่วมมือ

?      ทำการประเมินภาวะโภชนาการและพฤติกรรมการบริโภคอาหารก่อนเข้าร่วมกิจกรรม

2.               การจัดกิจกรรมให้ความรู้และฝึกทักษะ

?      จัดกิจกรรมสัปดาห์ละ 2 ชั่วโมง เป็นเวลา 40 สัปดาห์

?      จัดกิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับการลดหวาน มัน เค็ม เพิ่มผักและผลไม้

?      ฝึกทักษะการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาและการตลาดอาหาร

?      ให้ความรู้ตามหลัก 3 อ. (อาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย)

?      ฝึกทักษะการอ่านฉลากโภชนาการและคุณค่าทางโภชนาการ

?      สอนการใช้แอปพลิเคชัน FoodChoice

?      ฝึกทักษะการเลือกรับประทานอาหารตามสัญญาณไฟจราจร (สีแดง เหลือง เขียว)

1.               การจัดกิจกรรมออกกำลังกาย

?      จัดกิจกรรมออกกำลังกายที่เหมาะสมกับนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกิน

?      จัดกิจกรรมเคลื่อนไหวอย่างสนุกสนานและปลอดภัย

?      ส่งเสริมให้นักเรียนออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 วัน วันละ 30 นาที

2.               การติดตามและประเมินผล

?      ชั่งน้ำหนักของนักเรียนทุกเดือน

?      ประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายเป็นระยะ

?      จัดให้นักเรียนมีสมุดบันทึกพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการออกกำลังกาย

1.8 การประเมินความสำเร็จของกิจกรรม

การวิจัยครั้งนี้ได้กำหนดเกณฑ์การประเมินความสำเร็จของกิจกรรม ดังนี้

1.8.1 กิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

1.               ด้านคุณภาพอาหาร

?      อาหารเช้าและอาหารกลางวันผ่านเกณฑ์การประเมินตามแบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทย ไม่น้อยกว่าร้อยละ 90

?      อาหารที่จัดให้นักเรียนมีคุณค่าทางโภชนาการครบ 5 หมู่ ในสัดส่วนที่เหมาะสมตามเกณฑ์โภชนาการสำหรับเด็กวัยเรียน

?      อาหารที่จัดให้นักเรียนมีความหลากหลาย สะอาด และปลอดภัย

2.               ด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียน

?      นักเรียนร้อยละ 80 บริโภคอาหารเช้าและอาหารกลางวันที่โรงเรียนจัดให้

?      นักเรียนร้อยละ 70 รับประทานอาหารทางเลือกเสริม เช่น สลัดผัก ผลไม้ตามฤดูกาล

1.8.2 กิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย

1.               ด้านการเข้าร่วมกิจกรรม

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยเข้าร่วมกิจกรรมไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของกิจกรรมทั้งหมด

?      นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมกลุ่มและแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ไม่น้อยกว่าร้อยละ 75

2.               ด้านความรู้และทักษะ

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยมีคะแนนความรู้เกี่ยวกับโภชนาการสมวัยหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยสามารถอ่านฉลากโภชนาการได้ถูกต้อง ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยสามารถใช้แอปพลิเคชัน FoodChoice ได้ถูกต้อง ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80

?      นักเรียนสามารถวิเคราะห์และประเมินสื่อโฆษณาอาหารได้อย่างมีวิจารณญาณ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 75

1.               ด้านพฤติกรรมและความตระหนักรู้

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยร้อยละ 75 มีความตระหนักรู้การบริโภคและการออกกำลังกายในระดับดีขึ้นไป

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยร้อยละ 75 มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมในระดับดีขึ้นไป

?      นักเรียนร้อยละ 70 สามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและเผยแพร่ความรู้ให้แก่ครอบครัวได้

2.               ด้านภาวะโภชนาการ

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยร้อยละ 70 สามารถลดน้ำหนักได้อย่างน้อย 1 กิโลกรัม

?      นักเรียนร้อยละ 65 มีค่าดัชนีมวลกายเข้าใกล้เกณฑ์มาตรฐานมากขึ้น

?      นักเรียนร้อยละ 80 มีสมรรถภาพทางกายดีขึ้นเมื่อเทียบกับก่อนเข้าร่วมกิจกรรม

3.               ด้านเจตคติและความพึงพอใจ

?      นักเรียนในชุมนุมโภชนาการสมวัยมีความพึงพอใจต่อการเข้าร่วมกิจกรรมในระดับมากขึ้นไป
ไม่น้อยกว่าร้อยละ 85

?      นักเรียนร้อยละ 80 มีเจตคติที่ดีต่อการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์และการออกกำลังกาย

?      ผู้ปกครองมีความพึงพอใจต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียนในระดับมากขึ้นไป ไม่น้อยกว่าร้อยละ 75

1.9 ผลที่คาดว่าจะได้รับ

การวิจัยครั้งนี้คาดว่าจะได้รับผลดังนี้

1.9.1 ด้านนักเรียน

1.   นักเรียนมีภาวะโภชนาการที่เหมาะสมตามเกณฑ์มาตรฐาน

2.   นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโภชนาการสมวัย

3.   นักเรียนมีทักษะการรู้เท่าทันสื่อด้านอาหารและโภชนาการ

4.   นักเรียนมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม

5.   นักเรียนมีความตระหนักรู้ในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกาย

1.9.2 ด้านโรงเรียน

1.               โรงเรียนมีระบบการจัดการอาหารที่ได้มาตรฐานตามเกณฑ์อาหารกลางวันโรงเรียนไทย

2.               โรงเรียนได้รับการยอมรับให้เป็นต้นแบบด้านการจัดการอาหารในโรงเรียน

3.               โรงเรียนได้รับรางวัลระดับประเทศด้านการจัดการอาหารและน้ำดื่มในโรงเรียน

4.               โรงเรียนมีแนวทางในการพัฒนาระบบการจัดการอาหารและเฝ้าระวังภาวะโภชนาการของนักเรียนอย่างยั่งยืน

1.9.3 ด้านชุมชนและสังคม

1.   ผู้ปกครองและชุมชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโภชนาการสมวัย

2.   เกิดเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนในการส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภค
ที่เหมาะสม

3.   สร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับปัญหาภาวะทุพโภชนาการในเด็กวัยเรียนให้แก่สังคม

1.10 จรรยาบรรณการวิจัย

การวิจัยครั้งนี้ได้คำนึงถึงจรรยาบรรณการวิจัยในมนุษย์ โดยมีการดำเนินการดังนี้

1.   ขออนุญาตผู้อำนวยการโรงเรียนวัดประชาระบือธรรมในการดำเนินการวิจัย

2.   ขอความยินยอมจากผู้ปกครองของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างก่อนเข้าร่วมโครงการวิจัย

3.   ชี้แจงวัตถุประสงค์ ขั้นตอนการดำเนินการวิจัย และประโยชน์ที่จะได้รับให้ผู้ปกครองและนักเรียนทราบ

4.   เปิดโอกาสให้นักเรียนสามารถถอนตัวจากการวิจัยได้ทุกเมื่อโดยไม่มีผลกระทบต่อการเรียนการสอน

5.   เก็บรักษาข้อมูลส่วนบุคคลของนักเรียนเป็นความลับ และนำเสนอข้อมูลในภาพรวมเท่านั้น

6.   ดำเนินการวิจัยโดยคำนึงถึงความปลอดภัยและประโยชน์สูงสุดของนักเรียนเป็นสำคัญ

สรุปผลการวิจัย

จากการดำเนินโครงการวิจัยโภชนาการสมวัย สามารถสรุปผลการวิจัยได้ดังนี้:

1.   กิจกรรมโภชนาการสมวัยด้วยอาหารเช้าและอาหารกลางวัน

?      การใช้โปรแกรม Thai School Lunch for BMA ช่วยให้การวางแผนเมนูอาหารเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วนและเหมาะสมตามวัย

?      การตรวจสอบคุณภาพอาหารด้วยแบบตรวจมาตรฐานอาหารกลางวันโรงเรียนไทยช่วยให้การจัดอาหารมีคุณภาพและมาตรฐานสูง

?      การจัดอาหารทางเลือกเสริม โดยเฉพาะอาหารประเภทสลัดผัก ช่วยส่งเสริมให้นักเรียนบริโภคผักมากขึ้น

1.   กิจกรรมชุมนุมโภชนาการสมวัย

?      นักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมมีความรู้และทักษะด้านโภชนาการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

?      นักเรียนที่เข้าร่วมชุมนุมมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายในทางที่ดีขึ้น

?      นักเรียนที่มีภาวะโรคอ้วนร้อยละ 87.50 สามารถลดน้ำหนักได้ตั้งแต่ 1 กิโลกรัมขึ้นไป

?      นักเรียนร้อยละ 75.00 มีความตระหนักรู้เกี่ยวกับการบริโภคและการออกกำลังกายในระดับสูง

2.   ผลสัมฤทธิ์ระดับประเทศ

?      โรงเรียนได้รับรางวัลโรงอาหารต้นแบบ และรางวัลน้ำดื่มต้นแบบจากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข และสถาบันพัฒนาสุขภาวะเขตเมือง กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

?      โครงการมีความสอดคล้องกับนโยบายและยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องทั้งในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ระดับประเทศ และระดับกรุงเทพมหานคร

3.   ปัจจัยแห่งความสำเร็จ

?      การได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารโรงเรียน

?      การมีส่วนร่วมของบุคลากรทุกฝ่าย

?      การจัดกิจกรรมที่หลากหลายและต่อเนื่อง

?      การสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

4.   ปัญหาและอุปสรรค

?      ความเคยชินกับอาหารรสจัดของนักเรียน

?      ข้อจำกัดด้านงบประมาณและบุคลากร

?      การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองยังไม่เพียงพอ

โดยสรุป โครงการวิจัยโภชนาการสมวัยประสบความสำเร็จในการลดภาวะทุพโภชนาการของนักเรียน โดยเฉพาะภาวะโรคอ้วน และสามารถส่งเสริมให้นักเรียนมีความรู้ ทักษะ และพฤติกรรมด้านโภชนาการที่เหมาะสม อันจะส่งผลดีต่อสุขภาพและการเรียนรู้ในระยะยาว