สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร
Department of Education
นวัตกรรมการส่งเสริมสุขภาวะด้านร่างกายด้วย 4P HNR Model
โรงเรียนปลูกจิต
กระบวนการพัฒนา

โรงเรียนปลูกจิตจึงได้ดำเนินการตามกระบวนการนำรูปแบบการส่งเสริมสุขภาวะนักเรียนโดยใช้นวัตกรรมการเรียนรู้ 4P HNR Model ไปใช้เป็นกลยุทธ์ในการดำเนินงานให้สำเร็จ ดังนี้ P – Paticipation (การบริหารแบบมีส่วนร่วม) P – Problem (พิจารณาปัญหา) P – Project (แผนงานที่กำหนดไว้) P – Processing Activities (การดำเนินงาน) H – Head & Heart (ปฏิบัติงานด้วยความมุ่งมั่น) N – Network & Share (สร้างเครือข่าย) R – Reporting (วิเคราะห์ผล รายงาน และพัฒนา) ประกอบด้วย 7 กิจกรรม ได้แก่  กิจกรรม Fit For Fun กิจกรรมอ่านรู้ ดูเป็น ฉลาดเลือก กิจกรรมวัยใสใส่ใจสุขภาพ กิจกรรม Walk Rally for Healthy กิจกรรมกีฬาสร้างสุข กิจกรรม Be smart Say No และกิจกรรมวัยใส ฟันสวย  โดยเฉพาะกิจกรรม Fit For Fun ผู้บริหาร คณะครู บุคลากรและนักเรียนร่วมกันออกกำลังกายพร้อมกันหน้าเสาธงทุกวันพุธ โดยใช้เวลาในการออกกำลังกายประมาณ 4 นาที เป็นการเต้นประกอบเพลงที่เน้นท่าออกกำลังกายบริหารแกนกลางลำตัวเพื่อเร่งอัตราการเผาผลาญไขมัน ซึ่งในแต่ละเพลงจะกำหนดท่าเต้น 3 – 4 ท่าง่าย ๆ เพื่อให้นักเรียนสามารถปฏิบัติท่าเต้นร่วมกันได้ตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล-ชั้นประถมศึกษา นอกจากนี้ยังจัดให้มีการเต้นออกกำลังกายทุกวันพุธหลังเลิกเรียน ตั้งแต่เวลา 16.00 น. เป็นต้นไปให้กับผู้บริหาร คณะครู บุคลากร นักเรียน  ผู้ปกครองและบุคคลที่สนใจเข้าร่วมกิจกรรม โดยรูปแบการออกกำลังกายจะมีความหลากหลายทั้งในรูปแบบของการเต้นแอโรบิคและซุมบ้า ส่งผลทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมีความกระตือรือร้น มุ่งมั่นและมีความตั้งใจในขณะเข้าร่วมกิจกรรม มีการจับกลุ่มออกกำลังกายกันอย่างสม่ำเสมอ สรุปผลการประเมินกิจกรรม Fit For Fun  พบว่า ผู้บริหาร คณะครู บุคลากรและนักเรียนมีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 97.75 และมีสุขภาวะด้านร่างกายเป็นที่พึงพอใจ ผลกระทบที่ได้ชัดเจนคือผู้บริหาร คณะครู บุคลากรและนักเรียนมีวินัยในการออกกำลังกายมากขึ้น กิจกรรมอ่านรู้ ดูเป็น ฉลาดเลือก จัดกิจกรรมให้ความรู้หน้าเสาธงทุกวันอังคารและสอดแทรกความรู้ในชั่วโมงเรียนโดยให้คุณครูผู้สอนและคุณครูประจำชั้นเชื่อมโยงความรู้เข้ากับบทเรียนตามความเหมาะสมในการอ่านฉลากโภชนาการของอาหารประเภทต่าง ๆ ว่ามีความสำคัญอย่างไร ปริมาณที่แนะนำในการบริโภคแต่ละครั้ง ปริมาณแคลอรี่  ปริมาณสารอาหาร เพื่อใช้ในการตัดสินใจเลือกบริโภคอาหารที่มีประโยชน์  เหมาะสมกับวัยและปริมาณที่ต้องการในแต่ละวัน  ส่งผลให้ผู้เรียนมี   ความตระหนักในการอ่านฉลากก่อนซื้ออาหารและใส่ใจในการเลือกรับประทานอาหารมากขึ้น นักเรียนมีวิจารณญาณและการตัดสินใจที่ดีขึ้น การประเมินผลความรู้ความเข้าใจของนักเรียนหลังจากการจัดกิจกรรมโดยใช้แบบทดสอบผ่านโปรแกรมgoogle form ปรากฎว่านักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการอ่านฉลากโภชนาการ และการตัดสินใจเลือกบริโภคในชีวิตประจำวัน คิดเป็น ร้อยละ 85.20 นักเรียนมีสุขภาวะที่ดีด้านสติปัญญา กิจกรรมวัยใสใส่ใจสุขภาพ จัดทำป้ายนิเทศให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ การให้ความรู้โรคตามฤดูกาลหน้าเสาธง ส่งผลให้ผู้เรียนมีความกระตือรือร้น มีวินัย และมีความรับผิดชอบในการดูแลสุขภาพและส่งต่อข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของตนเองมากขึ้น สรุปผลการประเมินความรู้ความเข้าใจ พบว่านักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพและการป้องโรคภัยต่าง ๆ คิดเป็นร้อยละ 88.33 กิจกรรม Walk Rally for Healthy ได้จัดฐานกิจกรรมที่หลากหลายโดยมุ่งเน้นให้นักเรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงในการดูแลสุขภาวะด้านร่างกายของตนเอง สรุปผลการประเมินความรู้ความเข้าใจ พบว่านักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพและการป้องโรคภัยต่างๆ มีสุขนิสัยที่ดีในการดูแลสุขภาพของตนเอง  คิดเป็นร้อยละ 87.92  กิจกรรมกีฬาสร้างสุข จัดการแข่งขันกีฬาทั้งประเภทเดี่ยวและประเภททีม เพื่อให้นักเรียนมีพัฒนาการทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคมและจิตใจที่สมบูรณ์พร้อมในทุกด้าน ผลการประเมินกิจกรรมปรากฎว่า นักเรียนมีพัฒนาการทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคมและจิตใจ อยู่ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 92.95  กิจกรรม Be smart Say No  จัดป้ายนิเทศให้ความรู้ จัดกิจกรรมให้ความรู้หน้าเสาธงและมีวิทยากรจากหน่วยงานภายนอกเข้ามาจัดกิจกรรม อาทิเช่น วิทยากรจากศูนย์บริการสาธารณสุข 16 ลุมพินี มาให้ความรู้และจัดกิจกรรมเกี่ยวกับยาเสพติดและสารเสพติด วันที่ 28 พฤศจิกายน 2567 ส่งผลให้นักเรียนมีความตระหนักและคอยดูแลเพื่อนนักเรียน ให้มีพฤติกรรมที่ห่างไกลจากยาเสพติดประเภทต่าง ๆ สรุปผลการประเมินความรู้ความเข้าใจ พบว่านักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับโทษภัยของยาเสพติด และมีทักษะการปฏิเสธ  คิดเป็นร้อยละ 89.25  กิจกรรม วัยใส ฟันสวย ให้ความรู้ในการดูแลช่องปาก ให้นักเรียนตระหนักถึงความสำคัญในการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล กำหนดให้นักเรียน    แปรงฟันทุกวันหลังรับประทานอาหารกลางวัน นักเรียนให้ความร่วมมือและแปรงฟันทุกคนโดยมีตัวแทนนักเรียนคอยดูแล ให้คำแนะนำและบันทึกผลการแปรงฟัน มีวิทยากรจากศูนย์บริการสาธารณสุข 16 ลุมพินี มาให้ความรู้และจัดกิจกรรมเกี่ยวกับการดูแลรักษาความสะอาดของช่องปาก วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2568 ส่งผลให้ผู้เรียนมีความตระหนักถึงความสำคัญในการดูแลสุขอนามัยช่องปากมากยิ่งขึ้น มีการดำเนินการประเมินผลก่อนเข้ารับความรู้ความเข้าใจ พบว่านักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากและฟัน คิดเป็นร้อยละ 25.43  และสรุปผล การประเมินความรู้ ความเข้าใจหลังการเข้าร่วมกิจกรรมวัยใส ฟันสวย พบว่านักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากและฟัน คิดเป็นร้อยละ 91.93  


ผลจากการปฏิบัติ

ภายหลังจากการจัดกิจกรรมนวัตกรรมการส่งเสริมสุขภาวะด้านร่างกายด้วย 4P HNR Model ทางโรงรียนปลูกจิตได้ดำเนินการประเมินผลภาวะโภชนาการอย่างต่อเนื่องตลอดปีการศึกษา จำนวน 4 ครั้ง  ผลปรากฎว่า เดิมนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์ จำนวน 68 คน  ลดลงเหลือ จำนวน 48 คน คิดเป็นร้อยละ 29.41  มีภาวะโภชนาการตามเกณฑ์  จำนวน 267 คน  เพิ่มขึ้น จำนวน 302 คน คิดเป็นร้อยละ 13.10 และมีภาวะโภชนาการสูงกว่าเกณฑ์ จำนวน 120 คน  ลดลงจำนวน 95 คน คิดเป็น 20.83 นอกจากผลการประเมินภาวะโภชนาการที่มีการเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้น นักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมยังได้รับการปลูกฝังคุณธรรมในด้านต่าง ๆ ทั้งการมีวินัยและความรับผิดชอบในการดูแลสุขภาวะด้านร่างกายของตนเองมากขึ้น คิดไตร่ตรองในการเลือกซื้อ เลือกรับประทานอาหารต่าง ๆ มีความใส่ใจคอยซักถามถึงรูปแบบการออกกำลังกายในแต่ละสัปดาห์ มีน้ำใจคอยให้คำแนะนำกับเพื่อน ๆ หรือน้อง ๆ ในเรื่องเลือกซื้อ เลือกรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย ซึ่งพฤติกรรมต่าง ๆ เหล่านี้นักเรียนปฏิบัติได้อย่างสม่ำเสมอโดยไม่ต้องมีคนคอยเตือนหรือกระตุ้นแต่อย่างใด ปัจจัยความสำเร็จของนวัตกรรมการส่งเสริมสุขภาวะด้านร่างกายด้วย 4P HNR Model ได้รับการสนับสนุน การเสริมแรงและการส่งเสริมจากฝ่ายบริหารในการติดตามผลการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ทั้งในรูปแบบการประชุมทีมย่อยหรือประชุมรวมเพื่อให้การดำเนินกิจกรรมเป็นไปตามแผนงานและประสบผลสำเร็จตามเป้าหมายที่ได้วางไว้  ได้รับความร่วมมือจากบุคลากรของโรงเรียนปลูกจิตทุกท่าน หลังจากได้จัดให้มีการประชุมเสริมความรู้ความเข้าใจให้บุคลากรมีความรู้ความเข้าใจและมีความตระหนักในการดูแลสุขภาวะด้านร่างกายส่งผลให้ทุกท่านมีความตั้งใจและทุ่มเทในการดำเนินกิจกรรมทุกกิจกรรมให้สำเร็จตามเป้าหมายที่ได้วางไว้ สอดคล้องกับการกำกับติดตามความก้าวหน้าของการดำเนินงานโดยคณะผู้บริหารและผู้ประสานงานกิจกรรม ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานต่าง ๆ ที่อยู่รอบโดยบริเวณโรงเรียน เช่น ศูนย์บริการสาธารณสุข 16 ลุมพินี  สถานีตำรวจนครบาลลุมพินี  ที่ส่งทีมวิทยากรที่มีความรู้ ความสามารถเฉพาะทางเข้ามาจัดกิจกรรมต่าง ๆ ให้กับนักเรียนโรงเรียนปลูกจิตอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครองและบุคคลภายนอกที่ให้ความสนใจและคอยติดตามข่าวสารข้อมูลและเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้  การขยายผลความสำเร็จของกิจกรรมดังกล่าว  ทางโรงเรียนปลูกจิตมีแผนงานหลังจากดำเนินการกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อเป็นการพัฒนาและต่อยอดกิจกรรมในปีการศึกษาหน้า กล่าวคือทางโรงเรียนปลูกจิตวางแผนจะดำเนินการเผยแพร่กระบวนการดำเนินนวัตกรรมการส่งเสริมสุขภาวะด้านร่างกายด้วย 4P HNR Model ไปสู่โรงเรียนต่าง ๆ ในสำนักงานเขตปทุมวัน โดยจัดกิจกรรมในรูปแบบ Open House เพื่อเปิดโอกาสให้ทุกโรงเรียนได้เข้ามาศึกษาดูงานและเป็นที่ปรึกษาให้กับโรงเรียนที่มีความสนใจ  เพื่อเป็นการส่งต่อและต่อยอดกิจกรรมต่อไป อีกทั้งจะมีการคัดเลือกแกนนำนักเรียนในการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เช่น คัดเลือกนักเรียนแกนนำฟิต For Fun เป็นตัวแทนนำออกกำลังกายทั้งในช่วงเช้าหน้าเสาธงและช่วงเย็นวันพุธ เมื่อนักเรียนมีความสามารถและทักษะเพิ่มขึ้น ประสานความร่วมมือกับชุมชนบ่อนไก่ เพื่อจัดเวทีให้นักเรียนแกนนำออกไปนำเต้นในชุมชนเพื่อเป็นการส่งเสริมนักเรียนที่มีความสามารถให้เกิดความภาคภูมิใจและเป็นแรงจูงใจให้กับบุคคลรอบข้างไปพร้อม ๆ กัน


เอกสารเพิ่มเติม :[ดาวน์โหลดเอกสาร]