3. กระบวนการ/ขั้นตอนการดำเนินงาน วิธีการและนวัตกรรมที่เป็น Best Practices

          การจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมศักยภาพทางด้านดนตรีของนักเรียนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จนกระทั่งถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้ควบคู่การปฏิบัติ ที่สามารถพัฒนาทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรี เป็นสำคัญ

          3.1 การออกแบบงาน/นวัตกรรม เป็นการสังเคราะห์นักทฤษฎีทางด้านการปฏิบัติ ซึ่งสามารถสังเคราะห์เป็นทางขั้นตอนในการปฏิบัติได้ดังตารางต่อไปนี้

จากการศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดนักทฤษฎีเกี่ยวกับการปฏิบัติ พบว่าแต่ละท่านมีจุดเด่นที่แตกต่างกันโดยแบ่งเป็นนักทฤษฏีที่เกี่ยวการปฏิบัติทางด้านการเคลื่อนไหวร่างกาย ได้แก่ ซิมพ์ซัน ซึ่งมีจุดเด่นทางด้านกลไกการเคลื่อนไหวเกี่ยวกับร่างกายหรือการกระทำในสิ่งต่างๆที่แสดงให้เห็นเป็นขั้นเป็นตอน(Simpson’s ,1972) มีความสอดคล้องกับเดฟ ซึ่งเน้นในด้านของการแสดงการกระทำจากสิ่งที่น้อยที่สุดไปหามากที่สุด (Dave, 1970) ด้วยพฤติกรรมเป็นการตอบสนองทางการเคลื่อนไหวร่างกายให้เกิดความคล่องแคล้วและชำนาญ (Harrow, 1972) จึงส่งผลทำให้นักเรียนเกิดการรับรู้ในการแสดงพฤติกรรม สิ่งที่สำคัญในการจัดการเรียนรู้ให้นักเรียนเกิดความเข้าใจได้คือการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นขั้นเป็นตอน แก้ไขทีละส่วนต่างๆที่เป็นจุดบกพร่อง (Thomas, 2004) ในส่วนของมัวร์เน้นแนวคิดทางด้านการใช้แรงจูงใจเพื่อให้ตอบสนองกับสิ่งที่คาดหวังไว้( Moore,1972) นักทฤษฎีปฏิบัติทั้งหมดที่กล่าวมานี้ ผู้วิจัยสามารถสังเคราะห์ขั้นตอนในการปฏิบัติได้ดังต่อไปนี้

          จากตารางดังกล่าวในการสังเคราะห์แนวคิดทางด้านการปฏิบัติสามารถสรุปได้ว่า ในขั้นแรกเป็นขั้นที่นักทฤษฏีต่างให้ความหมายที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ของนักเรียน  เป็นการนำเข้าสู่บทเรียนด้วยกระบวนการใช้ประสาทสัมผัสในด้านของการฟัง เป็นการรับรู้ข้อมูลด้วยการได้ยินเสียง การสนทนาเรื่องราว รวมทั้งการจับเครื่องดนตรี เป็นส่วนที่สามารถนำเสนอชิ้นงานหรือสิ่งที่แสดงให้เห็น เมื่อนักเรียนเกิดการรับรู้สิ่งที่นักเรียนต้องทำในขั้นตอนต่อไปคือการเลียนแบบพฤติกรรมเพื่อซึมซับในสิ่งนั้น ในการปฏิบัติเครื่องดนตรีจึงจำเป็นต้องให้นักเรียนซึมซับเครื่องดนตรีชนิดนั้นเป็นการปฏิบัติตามผู้สอน จากนั้นนักเรียนเริ่มลงมือกระทำโดยมีผู้สอนเป็นผู้ที่แนะนำ เพื่อเสริมสร้างการปฏิบัติเครื่องดนตรีได้อย่างถูกต้อง ในทางการปฏิบัติเครื่องดนตรีนั้นเมื่อเกิดการฝึกซ้อมและฝึกฝนไปจนกระทั่งร่างกายกระทำเกินขีดความสามารถของตนเอง จึงทำให้ส่งผลกระทบทางด้านต่างๆ ทั้งทางร่างกาย จิตและอารมณ์ ผู้สอนจึงต้องหาทางในการแก้ไขปัญหานั้น มีการนำสิ่งต่างๆมาปรับใช้ อย่างเช่นสื่อการสอนหรือการใช้เทคนิคต่างๆในการแก้ไขปัญหา เพื่อพัฒนาทักษะทางด้านการปฏิบัติ และผู้สอนจำเป็นต้องมีการวัดและประเมินผลนักเรียน เพื่อให้ทราบถึงความก้าวหน้าในทางการปฏิบัติเครื่องดนตรี มีการปรับปรุงแก้ไขหลังจากการวัดและประเมินผล จึงเกิดสิ่งที่นักเรียนสามารถสร้างหรือออกแบบสิ่งที่นักเรียนได้ปฏิบัติมานั้นออกมาเป็นแนวทางใหม่ ผลงานใหม่หรือสิ่งใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นจากนักเรียน

ขั้นตอนการดำเนินงาน

การดำเนินงานโดยใช้ชื่อขั้นตอนตามที่สังเคราะห์ข้อมูลได้ดังต่อไปนี้ คือ ขั้นของการนำเสนอ (Presentation) ซึ่งเป็นกระบวนการที่รับรู้จากการสัมผัส การได้ยิน ซึ่งร่างกายเป็นผู้ที่รับรู้ในสิ่งนั้น ประมวลผลออกมาเป็นความรู้สึกและแสดงออกมาเป็นพฤติกรรม อีกทั้งเป็นการนำสิ่งที่เราสอนปฏิบัติ สื่อสารให้นักเรียนเกิดความเข้าใจและรับรู้ในสิ่งนั้น อันดับถัดมา คือขั้นของการเตรียมการ (Set up) เป็นขั้นของการเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติด้วยการกระตุ้นความสนใจและแสดงออกทางพฤติกรรมในด้านการพูดหรือการแสดงออกทางร่างกายที่แสดงออกมาให้เห็นอย่างชัดเจนว่านักเรียนพร้อมจะลงมือกระทำในสิ่งนั้น ในอันดับถัดมาคือ ขั้นการปฏิบัติ (Practice) เป็นขั้นที่นักเรียนได้ลงมือกระทำด้วยการเลียนแบบผู้สอนและลงมือกระทำได้เองจนกระทั่งเกิดความคล่องแคล้วโดยได้รับการแนะนำจากผู้สอน ส่วนถัดมาเป็นขั้นทักษะ (Skill) ซึ่งในขั้นนี้เป็นการปฏิบัติได้ด้วยตนเองจนกระทั่งเกิดความเชี่ยวชาญในสิ่งนั้นและนำมาซึ่งประสบการณ์ที่นักเรียนได้จากการปฏิบัติ จนกระทั่งในขั้นถัดมา คือขั้นของการปรับใช้ (Adaptation) เป็นขั้นตอนที่แสดงให้เห็นถึงการนำความรู้จากสิ่งต่างๆหรือที่ต่างๆที่นอกเหนือจากการปฏิบัติมาปรับใช้ในการปฏิบัติ จนกระทั่งเป็นขั้นของการพัฒนาทักษะ (Develop Skill) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมที่นักเรียนนำความรู้ที่นอกเหนือจากสิ่งที่ได้เรียนมาปรับใช้จนเกิดเป็นรูปแบบใหม่ โครงสร้างใหม่หรือแนวคิดใหม่ (Simpson’s ,1972; Dave, 1970; Harrow, 1972; Thomas, 2004; Moore,1972)

          จากขั้นตอนที่ได้กล่าวมาข้างต้นนั้นสามารถนำมาปรับใช้กับการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมศักยภาพทางด้านดนตรีได้ดังต่อไปนี้

          1. ขั้นการนำเสนอ (Presentation) นักเรียนเป็นผู้ร่วมกันนำเสนอ อาทิ เรื่องที่เกี่ยวกับดนตรี หัวข้อดนตรีที่ใช้ในงานแสดงและร่วมกันวางแผนงานก่อนการจัดกิจกรรมในแต่ละครั้ง

          2. ขั้นของการเตรียมการ (Set up) นักเรียนจัดเตรียมอุปกรณ์ อาทิ โน้ตเพลง เพลงที่นักเรียนจะต้องบรรเลง การปรับเสียงเครื่องดนตรีหรืออุปกรณ์ต่างๆที่เกี่ยวกับเครื่องดนตรี

          3. ขั้นการปฏิบัติ (Practice) นักเรียนลงมือปฏิบัติเครื่องดนตรี อาทิ การฝึกซ้อมตามแบบฝึกหัด ตามบทเพลงที่ได้จัดเตรียมไว้

          4. ขั้นทักษะ (Skill) นักเรียนฝึกซ้อมบทเพลงนั้นจนกระทั่งเกิดความชำนาญ

          5. ขั้นของการปรับใช้ (Adaptation) นักเรียนได้รับคำแนะนำจากผู้สอน รุ่นพี่ เพื่อนหรือน้องในกลุ่มเครื่องดนตรีนั้นโดยผ่านการวิพากษ์และการสื่อสารกันในกลุ่มเครื่องดนตรีนั้นๆ

          6. ขั้นของการพัฒนาทักษะ (Develop Skill) นักเรียนนำสิ่งที่ได้จากการวิพากษ์ มาพัฒนาแก้ไขจุดบกพร่องของตนเองจนกระทั่งเกิดเป็นเอกลักษณ์ใหม่ของเพลง หรือเรื่องราวนั้นๆ ที่ไม่เหมือนในรูปแบบแบบเดิม

4. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ

          4.1 ผลที่เกิดขึ้นตามวัตถุประสงค์

                     1. นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงโยธาวาทิต

                     2. นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงสตริง

                     3. นักเรียนได้รับประสบการณ์ทางด้านดนตรีจากการเข้าร่วมจัดกิจกรรมทั้งภายในและ

    ภายนอกโรงเรียน

                     4. นักเรียนเป็นผู้ที่รู้จักหน้าที่ มีวินัยและใส่ใจในความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น

          4.2 ผลสัมฤทธิ์ของงาน

                     1. นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงโยธาวาทิต ร้อยละ 99

                     2. นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงสตริง ร้อยละ 99

                     3. นักเรียนได้รับประสบการณ์ทางด้านดนตรีจากการเข้าร่วมจัดกิจกรรมทั้งภายในและ

    ภายนอกโรงเรียน ร้อยละ 100

                     4. นักเรียนเป็นผู้ที่รู้จักหน้าที่ มีวินัยและใส่ใจในความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น

    ร้อยละ 99

          4.3 ประโยชน์ที่ได้รับ

                     1. นักเรียนมีแนวทางในการปฏิบัติกิจกรรมทางด้านดนตรี

                     2. นักเรียนเกิดความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง

5. วิธีการวัดและประเมินผล

ในส่วนการวัดและประเมินผลกิจกรรมส่งเสริมศักยภาพทางด้านดนตรี มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมดังนี้

          5.1 นักเรียนชั้นอนุบาล 1 - ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  ได้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมคิดเป็นร้อยละ 100

          5.2 จากการให้นักเรียน 100 คน ตอบแบบสอบถามเพื่อประเมินการจัดกิจกรรม ปรากฏผลดังนี้

จากตารางแสดงการจัดกิจกรรมพัฒนาศักยภาพทางดนตรีเห็นว่า นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะทางด้านการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงโยธาวาทิต อยู่ในระดับที่ดีมาก คิดเป็นร้อยละ 99.00 นักเรียนเป็นผู้ที่มีทักษะการปฏิบัติเครื่องดนตรีประเภทวงสตริงอยู่ในระดับดีมาก คิดเป็นร้อยละ 99.00 นักเรียนได้รับประสบการณ์ทางด้านดนตรีจากการเข้าร่วมกิจกรรมทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนอยู่ในระดับดีมาก คิดเป็นร้อยละ 100 และนักเรียนเป็นผู้ที่รู้จักหน้าที่ มีวินัยและใส่ใจในความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่นระดับดีมาก ร้อยละ 99.00

          สรุปการจัดกิจกรรมส่งเสริมศักยภาพทางดนตรี ประสบผลสำเร็จร้อยละ 99.25

6. ปัจจัยหรือสนับสนุนให้เกิดความสำเร็จ

          6.1 ได้รับการส่งเสริม สนับสนุนจากด้านการจัดกิจกรรมส่งเสริมศักยภาพทางด้านดนตรี จากคณะผู้บริหารและคุณครูทุกท่าน

          6.2 ได้รับการสนับสนุนในด้านการจัดกิจกรรมจากหน่วยงานภายนอกสถานศึกษา อาทิ ห้างสรรพสินค้าโลตัสรามอินทรา สถานศึกษาต่างๆ ที่ขอความร่วมมือนำนักเรียนไปร่วมกิจกรรม รวมทั้ง คณะ  ดุริยางคศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากรได้ให้ความมือในการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการทางด้านดนตรี

7. ชื่อบุคคลหรือหน่วยงานภายนอกที่ได้รับการยอมรับ โดยระบุปี พ.ศ.ย้อนหลังไม่เกิน ๓ ปี

ผลงาน/ชิ้นงาน/ภาระงาน/ผลการปฏิบัติของนักเรียน

8. การเผยแพร่แบบอย่างที่ดีของสถานศึกษา

          8.1 นักเรียนได้รับการชื่นชมจากสำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร คณะผู้บริหารเขตลาดพร้าว คณะผู้บริหารโรงเรียนวัดลาดพร้าว คณะครูดนตรีกรุงเทพมหานครและคณะครูโรงเรียนวัดลาดพร้าว

          8.2 ได้มีการเผยแพร่ผลงานของนักเรียน ดังต่อไปนี้

          - นักเรียนได้รับการเชิญชวนจากหน่วยงานภายนอก อาทิ โรงเรียนอนุบาลบางเมือง จังหวัดสมุทรปราการ ห้างสรรพสินค้าโลตัส สาขารามอินทรา รวมทั้งหน่วยงานต่างๆ ที่ขอความร่วมมือ

          - นักเรียนได้เข้าร่วมบันทึกรายการโทรทัศน์ ช่อง 9 MCOT รายการหนึ่งในพระราชดำริ “โรงเรียนดีมีทุกที่” ในชื่อตอน ความฝันอันสูงสุด  https://youtu.be/mHuOv-LW5C8?si=Fa35iUE8qVh5uNIJ

          - นักเรียนได้เข้าร่วมบันทึกรายการโทรทัศน์ ช่อง 9 MCOT รายการ Journey of Dreams ชื่อ ตอนเสียงดนตรีที่เริ่มจากโรงเรียน https://youtu.be/ypYSdaG1qi4?si=dHZ3mpc89fiRxkur