โครงการโรงเรียนคุณธรรมโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงานเขต    พระนคร กรุงเทพมหานคร และบริษัทเทเวศประกันภัย จำกัด (มหาชน) โดยหัวใจหลักของโครงการโรงเรียนคุณธรรมในภาพรวม คือ การพัฒนาพฤติกรรมผู้เรียนให้สอดคล้องกับคุณธรรมเป้าหมายที่โรงเรียนกำหนดไว้ เป้าหมายของโครงการโรงเรียนคุณธรรม คือ ๑) เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการพัฒนาองค์ความรู้กระบวนการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม และ ๒) เพื่อกระตุ้นพัฒนาการด้านคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียนภายใต้ การพัฒนาและปลูกฝังนักเรียนให้มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะและค่านิยมตามที่สถานศึกษากำหนด และอัตลักษณ์ของผู้เรียนแห่งกรุงเทพมหานคร

๓) เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีสุขภาพกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคมที่ดี ยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล พร้อมแสดงออกอย่างเหมาะสมในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ปฏิบัติตามหลักคุณธรรมภายใต้วิถีมกุฎ ๔ รับ

          กระบวนการขั้นตอนการดำเนินงานตามรูปแบบ PDCA  มีดังนี้

          ๑. Plan (วางแผน)

                ๑.๑ ประชุมคณะกรรมการวางแผนงาน

                ๑.๒ ขออนุมัติโครงการ

                ๑.๓ แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน

          ๒. Do (ดำเนินการ)

              ดำเนินการกิจกรรมโครงการโรงเรียนคุณธรรม โดยการบูรณาการเนื้อหากับกลุ่มกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน (แนะแนว/โตไปไม่โกง/ต้านทุจริต) และสอดแทรกเนื้อหา เรื่องคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน         วัดมกุฏกษัตริยาราม เข้าไว้ในรายวิชาต่าง ๆ ทั้ง ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยมีกิจกรรมดังนี้

                     - กิจกรรมห้องเรียนอริยะ
                     - กิจกรรมโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ (รับผิดชอบ) วิถีมกุฏ ๔ รับ
                     - กิจกรรมอื่นๆ ที่ส่งเสริมสนับสนุนโครงการโรงเรียนคุณธรรม โดยการบูรณาการ

          ๓. Check (ตรวจสอบ)

                ๓.๑ การสังเกตประเมินพฤติกรรมของผู้เรียนโดยครูประจำชั้น / คณะกรรมการนักเรียนแกนนำ  และรายงานผลโครงการ  

          ๓.๒ การนิเทศ/ประเมินผล

                    ๑) การนิเทศติดตามจากคณะกรรมการโรงเรียน

          ๒) การนิเทศติดตามจากคณะกรรมการจากบริษัทเทเวศประกันภัย

          ๓) การประเมินผลระดับโรงเรียน

๔. Act (ปรับปรุงพัฒนา)

          ทบทวนผลการดำเนินงาน โดยการประชุมคณะกรรมการหลังจบกิจกรรมแต่ละรอบเทอม  รับฟังข้อเสนอแนะจากครู นักเรียนแกนนำ และผู้ปกครอง ปรับแผนกิจกรรมโดยนำผลที่ได้จากการประเมินผลนิเทศ กำกับ ติดตาม ตรวจสอบ มาพัฒนางานต่อไป

            การขับเคลื่อนโครงการโรงเรียนคุณธรรมในสังกัดกรุงเทพมหานครในระยะเวลา ๑๐ ปี สามารถแบ่งเป็นระยะได้ดังต่อไปนี้

            องค์ความรู้ ปี ๑ (ปีการศึกษา ๒๕๕๘) นับเป็นก้าวแรกของการเริ่มต้นบ่มเพาะพฤติกรรมที่ดีงามด้วยกระบวนการ มีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง มุ่งเน้นการปฏิบัติตามกิจกรรมส่งเสริมความดีที่นักเรียนคิด นักเรียนทำ นักเรียนนำเสนอ ภายใต้กระบวนการบริหารจัดการตามคุณธรรมเป้าหมาย โดยมีกิจกรรมส่งเสริมความดี กระบวนการทบทวนความคิด และสมุดบันทึกความดี เป็นเครื่องมือกำกับการทำกิจกรรมส่งเสริมความดีที่สอดคล้องกับการพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนอย่างสมดุล ทำให้สามารถเห็นพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกที่เปลี่ยนแปลงไปได้อย่างชัดเจน ผลการขับเคลื่อนในปีที่ ๑ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า “รูปแบบ             การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม” ได้รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม (Main Moral Model: ๓M)           ๙ ขั้นตอน ของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม เรียกว่า MAKUT MODEL โดยใช้องค์ความรู้ด้านมารยาท        เป็นรูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม หลักสูตร “โตไปไม่โกง” ด้านรับผิดชอบ ใช้รูปแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะทางการคิดแบบมีส่วนร่วม ที่ส่งผลให้เกิดพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกในด้าน ๑) รับผิดชอบต่อตนเอง ๒) รับผิดชอบต่อบุคคล ๓) รับผิดชอบต่อโรงเรียน ๔) รับผิดชอบต่อชุมชน มีโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ จำนวน ๔ โครงงาน ในปีแรก “มกุฏฯ รับผิดชอบต่อหน้าที่ คุณภาพดี คือผลเชิงประจักษ์” เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียนและผู้สอน

            องค์ความรู้ ปี ๒ (ปีการศึกษา ๒๕๕๙) มุ่งเน้นไปที่การนำรูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมที่ค้นพบในปีที่ ๑ มาใช้เป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้เรียนอย่างยั่งยืน โดยคณะผู้บริหาร    คณะครู นักเรียน ร่วมกันค้นหากระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน “คุณธรรมเป้าหมาย” “พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก” โดยมีกิจกรรมส่งเสริมความดี กระบวนการทบทวนความคิด และสมุดบันทึกความดี             เป็นเครื่องมือกำกับการทำกิจกรรมส่งเสริมความดี ที่สอดคล้องกับการพัฒนาขีดสมรรถนะของผู้เรียนอย่างสมดุล ผลการขับเคลื่อนในปีที่ ๒ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า กระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน” ได้รูปแบบกระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ผู้เรียน (Moral identity model) ที่เรียกว่า MAKUT DESIGN เป็นรูปแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะทางการคิดแบบมีส่วนร่วม (นักเรียนคิด ครูเสริม ผู้บริหารเติม สร้างเสริมวิถีประชาธิปไตย) และได้ดำเนินการบ่มเพาะพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกในด้านความรับผิดชอบ ทั้ง ๔ รับ ๑) รับผิดชอบต่อตนเอง ๒) รับผิดชอบต่อบุคคล ๓) รับผิดชอบต่อโรงเรียน ๔) รับผิดชอบต่อชุมชน ด้วยโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ อย่างต่อเนื่องในปีแรก และเกิดโครงงานโรงเรียนคุณธรรม    อีก ๔ โครงงาน รวมเป็น ๘ โครงงานโรงเรียนคุณธรรม

            องค์ความรู้ ปี ๓ (ปีการศึกษา ๒๕๖๐) มุ่งเน้นไปที่การนำ “รูปแบบการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม” และ “กระบวนการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของผู้เรียน” ที่ค้นพบในปีที่ ๒ มาใช้เป็นต้นทุนในการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมสู่ความสมดุลอย่างยั่งยืน ผลการขับเคลื่อนในปีที่ ๓ ทำให้เกิดองค์ความรู้ที่เรียกว่า       “ศูนย์ การเรียนรู้ โรงเรียนคุณธรรม (ต้นแบบ) ในสังกัดกรุงเทพมหานคร” ได้รูปแบบการขับเคลื่อนศูนย์     การเรียนรู้โรงเรียนคุณธรรม (ต้นแบบ) เขตพระนคร (Moral learning center model) ซึ่งเป็นพื้นที่ส่งเสริม   การเรียนรู้ในการบ่มเพาะคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียน ด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ Moral Quotient Classroom (MQC) ตามหลักการพื้นฐาน “เรียนความรู้  หัดทำการงาน ทำความดี”        ซึ่งแบ่งออกเป็น ๙ มุม และผู้เรียนปฏิตามแนวทางปฏิบัติตามโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ เกิดเป็นวิถีธรรมวิธีทางของชาวมกุฏด้วยวิถีประชาธิปไตย

            องค์ความรู้ ปีที่ ๔ - ๗ (ปีการศึกษา ๒๕๖๑-๒๕๖๔) ในปีการศึกษา ๒๕๖๑ จนถึงปีการศึกษา ๒๕๖๔ มุ่งเน้นในการบ่มเพาะคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียนโดยดำเนินการและพัฒนาโครงการโรงเรียนคุณธรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม จริยธรรม ผ่านกระบวนการเรียนรู้ตามแผนงาน โครงการ กิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ เช่น การจัดกิจกรรมมุมคุณธรรมด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ การดำเนินงานตามโครงงานคุณธรรมทั้ง ๔ รับ อย่างต่อเนื่อง ซึ่งทำให้เกิดการเรียนรู้ถึงการทำความดี เพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์อย่างยั่งยืน ส่งผลให้เกิดเป็นคุณลักษณะของผู้เรียนที่เรียกว่า ๕C MK KIDS ซึ่งเป็นคุณลักษณะที่ยั่งยืนที่เกิดกับผู้เรียนของโรงเรียน         วัดมกุฏกษัตริยาราม ในปีการศึกษา ๒๕๖๔ เนื่องด้วยสถานการณ์ของการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส      โคโรน่า ๒๐๑๙ (COVID-๑๙) โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยารามได้ดำเนินการกิจกรรมของโครงการโรงเรียนคุณธรรมในรูปแบบออนไลน์ โดยการ บูรณาการเนื้อหากับกลุ่มกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน (แนะแนว/โตไปไม่โกง/ต้านทุจริต) สอดแทรกเนื้อหา เรื่องคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยาราม เข้าไว้ในรายวิชาต่างๆ ทั้ง ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ให้ความรู้และเผยแพร่เว็บไซต์โรงเรียนคุณธรรม

            องค์ความรู้ ปีที่ ๘ – ปัจจุบัน (ปีการศึกษา ๒๕๖๕- ปัจจุบัน) ในปีการศึกษา ๒๕๖๕ มุ่งเน้น ส่งเสริม สนับสนุนผู้เรียนด้านคุณธรรมอย่างต่อเนื่อง ด้วยการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมในสถานศึกษา บูรณาการกิจกรรมห้องเรียนอริยะร่วมกับ “โครงการคุณธรรมในชั้นเรียน” และ “โครงการรวมใจวัยฝัน รังสรรค์คุณธรรม” โดยได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิรัฐบุรุษ พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ และพัฒนาต่อยอดกิจกรรมวิถีมกุฏ ฯ 4 รับ (รับผิดชอบ) นักเรียนแกนนำโรงเรียนคุณธรรม คุณครูที่ปรึกษา และผู้บริหาร ร่วมวางแผนดำเนินการคิดสร้างสรรค์โครงงานชีวิตจริงในหัวข้อโครงงานเรื่อง “เดินงามตามแบบมกุฏฯ Models”เพื่อเข้าประกวด และมีผลงานผ่านเกณฑ์ทำให้ได้รับทุนการศึกษา และได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิครูดีของแผ่นดิน เข้ามามีส่วนร่วม ในการขับเคลื่อน โดยจัดโครงการเด็กดีของแผ่นดิน (สำหรับสถานศึกษาในเขตพระนคร) 

          ในปีการศึกษา ๒๕๖๗ โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยารามได้ดำเนินการโครงการโรงเรียนคุณธรรมอย่างต่อเนื่อง ผ่านกิจกรรมส่งเสริมความดีต่าง ๆ เช่น ๑) การจัดค่ายฐานการเรียนรู้แบบคละชั้นเรียนผ่านกิจกรรมคุณธรรมในชั้นเรียนกับวิถีมกุฏฯ ๔ รับ (รับผิดชอบ) (บูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง) และกิจกรรมห้องเรียนอริยะ โดยการให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมมุมคุณธรรมด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ ๙ มุม  ๒) กิจกรรมโครงงานโรงเรียนคุณธรรม ๔ รับ ๓) การนำเสนอผลงานการดำเนินการโครงการโรงเรียนคุณธรรมบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งทำให้เกิดการเรียนรู้ถึงการทำความดี เพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์อย่างยั่งยืน

๔. วิธีการประเมินผล

    การประเมินผลการดำเนินโครงการโรงเรียนคุณธรรม ใช้รูปแบบการประเมินที่เน้นการสังเกตพฤติกรรมและเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ โดยประเมินจาก 4 ด้านสำคัญ ได้แก่

๑) ผลการประเมินอัตลักษณ์ของผู้เรียน คือ มารยาทงาม ได้แก่ การนั่งพับเพียบ การไหว้ และ    การเดินผ่านผู้ใหญ่

๒) ผลการประเมินเอกลักษณ์ของผู้เรียน คือ สถานศึกษาเสริมสร้างคุณธรรม ได้แก่ หลักธรรมขั้นพื้นฐานของศาสนาที่ตนนับถือ ความมีวินัย ความซื่อสัตย์สุจริต ความสามัคคี และจิตสาธารณะ

๓) ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์
?            ได้แก่ 8 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลาง พ.ศ. 2551 เช่น มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มุ่งมั่นในการทำงาน ฯลฯ

๔) ผลการประเมินอัตลักษณ์ของผู้เรียนแห่งมหานคร
     ได้แก่ รู้หน้าที่ มีจิตสาธารณะ รักษ์สิ่งแวดล้อม เป็นนวัตกรที่พร้อมรับทุกการเปลี่ยนแปลง

            จากการดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรม โดยการจัดกิจกรรมผ่านกระบวนการเรียนรู้ตามแผนงาน โครงการ มีกิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การจัดกิจกรรมค่ายคุณธรรมในชั้นเรียนกับวิถีมกุฏฯ 4 รับ กิจกรรมมุมคุณธรรมด้วยกระบวนการห้องเรียนอริยะ การดำเนินงานกิจกรรมวิถีมกุฏฯ ทั้ง 4 รับ 1) รับผิดชอบต่อตนเอง 2) รับผิดชอบต่อบุคคล 3) รับผิดชอบต่อโรงเรียน 4) รับผิดชอบต่อชุมชน) อย่างต่อเนื่อง ซึ่งทำให้เกิดการเรียนรู้ถึงการทำความดีเพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์อย่างยั่งยืน พบว่า นักเรียนโรงเรียนวัดมกุฏกษัตริยารามทุกคนได้รับการพัฒนาและปลูกฝังให้มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะและค่านิยมตามที่สถานศึกษากำหนด และอัตลักษณ์ของผู้เรียนแห่งกรุงเทพมหานคร มีสุขภาพกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคมที่ดี ยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล พร้อมแสดงออกอย่างเหมาะสมในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ปฏิบัติตามหลักคุณธรรมภายใต้วิถีมกุฎ 4 รับ  ผลการประเมิน 4 ส่วน ของนักเรียน ซึ่งประกอบด้วย 1) ผลการประเมินอัตลักษณ์ของผู้เรียน  2) ผลการประเมินเอกลักษณ์ของผู้เรียน  3) ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และ 4) ผลการประเมินอัตลักษณ์ของผู้เรียนแห่งกรุงเทพมหานคร มีผลการประเมินผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนดทุกคน คิดเป็นร้อยละ 100.00  สรุปได้ว่า นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะและค่านิยมตามที่สถานศึกษากำหนด และอัตลักษณ์ของผู้เรียนแห่งกรุงเทพมหานคร (ที่มาของข้อมูลจาก แบบบันทึกผลการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน (ประจำชั้น) ปพ. 5) และนักเรียนมีความพึงพอใจในการเข้าร่วมโครงการ คิดเป็นร้อยละ 99.17 ผลการดำเนินการเป็นไปตามแผนและบรรลุตามเป้าหมาย