สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร
Department of Education
โครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)
โรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์
กระบวนการพัฒนา

1. ขั้นเตรียมการ
 - ประชุมชี้แจง /เสนอโครงกา
ร 

2. ขั้นดำเนินงานประชุมคณะกรรมการ และจัดกิจกรรมตามแผนงาน

 - กิจกรรมการจัดการขยะอินทรีย์

 - กิจกรรมการจัดการขยะรีไซเคิล

 - กิจกรรมการจัดการขยะทั่วไป

- กิจกรรมสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

 - กิจกรรมการจัดการขยะอันตราย

3. ขั้นประเมินผล

 - ประเมินผลการดำเนินงาน

4. ขั้นปรับปรุงแก้ไข

 - รับข้อคิดเห็น และข้อเสนอแนะ พัฒนาโครงการต่อไป


ผลจากการปฏิบัติ

นักเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา ตระหนักถึงความสำคัญในการลดปริมาณขยะ และการนำขยะไปใช้ประโยชน์รวมทั้งการรวบรวมขยะเพื่อนำไปกำจัดอย่างถูกวิธี และครูมีการออกแบบการจัดการเรียนรู้ในการแปรรูปขยะสร้างนวัตกรรมสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และโรงเรียนมีการจัดการขยะอย่างถูกวิธีและเป็นรูปธรรม

เส้นทางการจัดการขยะของโรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ ปีการศึกษา 2565

1.  การวางระบบบริหารการจัดการขยะของโรงเรียน

          โรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ กำหนดอัตลักษณ์ของนักเรียน “3 ใช้ (ใช้น้อย ใช้ซ้ำ ใช้แปรรูป)” ดังนั้นการวางระบบบริหารการจัดการขยะ และความสะอาดจะฝั่งอยู่ในสำนึกของผู้บริหาร คณะครู บุคลากรและนักเรียนทุกคน จนเป็นนิสัย และเป็นกิจวัตรประจำวันของนักเรียน และตามประกาศนโยบายโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ของโรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ ได้มีการวางระบบบริหารการจัดการขยะของโรงเรียนไว้อย่างชัดเจน ดังนี้

                    1. สร้างความร่วมมือร่วมใจ (Collaborative) ระหว่างนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และบุคลากรทางการศึกษางดนำขยะที่ไม่ย่อยสลาย โดยเฉพาะถุงพลาสติกและกล่องโฟม ฯลฯ เข้ามาในบริเวณโรงเรียน

                              - ก่อนเข้าเรียนนักเรียนทุกคนจะได้รับการคัดกรองการนำขยะเข้ามาในโรงเรียน โดยคณะกรรมการสภานักเรียน ซึ่งนักเรียนทุกคนสามารถปฏิบัติได้และทุกคนไม่มีการนำขยะเข้ามาภายในโรงเรียน

                            - ชาวมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ทุกคนใช้แก้วน้ำส่วนตัว หรือขวดน้ำมาเติมน้ำจากตู้น้ำเย็นของโรงเรียน กล่องพลาสติกแบบใช้ซ้ำสำหรับรับประทานขนม ร้านสหการโรงเรียนไม่บริการขนมกรุบกรอบ และจะให้บริการเฉพาะนักเรียนที่นำแก้วน้ำ กล่องพลาสติกมาเท่านั้น

                    2. ส่งเสริมการสร้างองค์ความรู้ (Content) ให้นักเรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา และชุมชนมีความเข้าใจเกี่ยวกับการลดปริมาณขยะ การคัดแยกขยะ และการนำกลับมาใช้ประโยชน์ ตามหลักการ 3 ช ได้แก่ใช้น้อย ใช้ซ้ำ ใช้แปรรูป ร่วมกับการสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตให้กับนักเรียน

                              - ชาวมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ทุกคนมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะ ตามหลัก 3Rs จากการจัดกิจกรรมต่าง ๆ และฐานการเรียนรู้ ตามเส้นทางการจัดการขยะของโรงเรียน ภายในอัตลักษณ์ของโรงเรียน คณะครูให้ความรู้ ประชาสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอ

                              - ชาวมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ทุกคนมีการแปรรูปขยะในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อนำขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ใหม่ ได้แก่ กระดาษสา น้ำหมักชีวภาพ ปุ๋ยหมักชีวภาพ ชุดรีไซเคิล สิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ สื่อสร้างสรรค์ในรูปแบบของโครงงาน STEM ที่สามารถนำมาใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน                      

                    3. สร้างกระบวนการเรียนรู้ (Capability) ให้กับนักเรียน เพื่อกระตุ้นให้เกิดการปฏิบัติและสามารถปฏิบัติได้ถูกต้องโดยการออกแบบการจัดการเรียนรู้สอดแทรกและบูรณาการ 3 ช สู่หลักสูตรสถานศึกษา ทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

                              - คณะครูทุกคนมีการวิเคราะห์มาตรฐานและตัวชี้วัด หลักสูตรสถานศึกษาทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้เพื่อให้นักเรียนทุกคนได้สร้างนวัตกรรม พึ่งพาตนเองได้ ด้วยการนำหลัก 3Rs มาผลิตสื่อสร้างสรรค์ได้อย่างน้อยคนละ 1 ชิ้น/ปีการศึกษา โดยครูทุกคนจะเป็นที่ปรึกษาให้กับนักเรียน

                              - สื่อการเรียนรู้ของครูมีการนำวัสดุรีไซเคิลมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในชั้นเรียน ประกอบกับการลดปริมาณกระดาษด้วยการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ QR Code การใช้สื่อ PowerPoint แทนการใช้กระดาษ เป็นต้น

                    4. สร้างวัฒนธรรม 3 ช (Culture) ให้เกิดจิตสำนึก วินัย และความรับผิดชอบต่อสังคม
จนเป็นนิสัย และแสดงพฤติกรรมอย่างต่อเนื่อง ส่งเสริมอัตลักษณ์
3 ช ให้กับนักเรียนอย่างยั่งยืน

                            - ใช้น้อย (Reduce) นักเรียนทุกคนได้รับการส่งเสริมอัตลักษณ์ ตั้งแต่การก้าวเท้าเข้ามาในโรงเรียนทุกคนให้ความร่วมมือไม่นำขยะเข้ามาในโรงเรียน ช่วงกลางวันรับประทานอาหารหมดจานลดประมาณเศษอาหาร ขยะอินทรีย์ในโรงเรียน นักเรียนแกนนำบันทึกสถิติและรายงานผลหน้าเสาธงเปรียบเทียบปริมาณเศษอาหารเหลือทิ้งช่วงกลางวันทุกวัน มีการนำแก้วน้ำส่วนตัว กล่องพลาสติกส่วนตัวมารับบริการกับร้านสหการของโรงเรียน หลังจากนั้นมีการกำหนดจุดทำความสะอาดให้กับนักเรียนรับผิดชอบด้วยกิจกรรมหนูน้อยพิทักษ์ความสะอาดมีการเสริมกำลังใจด้วย Star Chart กำหนดจุดทิ้งขยะอย่างชัดเจน และมีถังขยะครบทั้ง 4 ประเภทให้กับนักเรียน ทุก ๆ เดือนจะมีการประกวดห้องเรียนสวยสะอาดน่าเรียน น่าอยู่ และมอบเกียรติบัตรให้กับนักเรียนทุกเดือน รวมทั้งกิจกรรมจิตอาสาทำความดีด้วยหัวใจชาวมนต์จรัสสิงห์-อนุสรณ์ ในทุกวันสำคัญของพระมหากษัตริย์จะมีการปลูกฝังจิตสาธารณะให้กับนักเรียนทุกคนทำความสะอาดห้องเรียน โรงเรียน และชุมชนด้วยการช่วยกันทำความสะอาดคูคลองหน้าโรงเรียน

                              - ใช้ซ้ำ (Reuse) นักเรียนทุกคนประดิษฐ์สิ่งของที่สามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ด้วยกิจกรรม 3ช มจ. ปลอดขยะ ได้แก่ กระถางต้นไม้จากขวดพลาสติก ตะกร้าจากกล่องนม UHT ผ้ากันเปื้อนจากถุงขนม เป็นต้น

                              - ใช้แปรรูป (Recycle) นักเรียนทุกคนได้นำเศษอาหารเปลือกผลไม้มาทำน้ำหมักชีวภาพ เศษอาหาร เศษใบไม้มาทำปุ๋ยหมักชีวภาพ และนำมาใช้ประโยชน์กับต้นไม้ แหล่งเรียนรู้ของโรงเรียน นำกระดาษใช้แล้วมาทำกระดาษสา นำคัดแยกขยะขยะรีไซเคิลจากบนห้องเรียนนำมาขายธนาคารขยะของโรงเรียนเป็นรายได้ของห้องเรียนแล้วนำมาซื้อวัสดุหรือของใช้จำเป็นในห้องเรียน กิจกรรมขยะแลกของที่นักเรียนต้องการตามปริมาณที่ทางคณะกรรมการกำหนดไว้ มีการจัดกิจกรรมชุดรีไซเคิล นักเรียนทุกคนได้ออกแบบชุดตามจินตนาการอย่างสร้างสรรค์ ทุกคนได้ร่วมกิจกรรมเดินแสดงชุดรีไซเคิลอย่างสนุกสนาน และนักเรียนทุกคนจะมีการสร้างนวัตกรรมอย่างน้อย คนละ 1 ชิ้น/ปีการศึกษา ด้วยการแก้ปัญหาขยะภายในโรงเรียน โดยครูจะเป็นที่ปรึกษาในการทำโครงงาน เป็นต้น

                    5. ประสานความร่วมมือ (Cooperation) อย่างมีส่วนร่วม กับหน่วยงานต้นสังกัด และหน่วยงานภายนอกเข้ามามีส่วนร่วมในการปลูกจิตสำนึก สร้างวินัย ใส่ใจสิ่งแวดล้อมให้กับนักเรียน ได้รับความร่วมมือจากฝ่ายการศึกษา ฝ่ายรักษาความสะอาดและสวนสาธารณะของสำนักงานเขตหนองแขม มาให้ความรู้และการส่งเสริมการจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง อบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะ การจัดการขยะตามหลัก 3Rs การทำน้ำหมักชีวภาพ ศูนย์การเรียนปัญญาภิวัฒน์ เพชรเกษม ในการแนะแนวอาชีพสู่ชุมชนและสนับสนุนวิทยากรในการให้ความรู้การแปรรูปขยะ รวมถึงการศึกษาดูงานการกำจัดขยะของบริษัท ซีแอนด์จี เอ็นไวรอนเมนทอล โปรเท็คชั่น (ประเทศไทย) จำกัด ณ โรงกำจัดขยะผลิตไฟฟ้าเพื่อสิ่งแวดล้อม (หนองแขม) และได้รับการสนับสนุนตามโครงการโรงเรียนปลอดขยะ เป็นจำนวนเงิน 10,000 บาท

2. สร้าวัฒนธรรมโรงเรียนด้านการจัดการขยะ และความสะอาดของโรงเรียน

          โรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ กำหนดอัตลักษณ์ของนักเรียน “3 ใช้ (ใช้น้อย ใช้ซ้ำ ใช้แปรรูป)”ให้เป็นวัฒนธรรมของโรงเรียนมนต์จรัสสิงห์อนุสรณ์ หากท่านเข้ามาภายในโรงเรียนของเราจะพบอัตลักษณ์ของนักเรียนอย่างชัดเจน โดยกำหนดให้เป็นกิจวัตรประจำวันของนักเรียนตั้งแต่ก้าวเท้าเข้ามาในโรงเรียน ระหว่างเรียน จนกระทั่งกลับบ้าน ผ่านกิจกรรมตามเส้นทางการจัดการขยะของนักเรียนทุกวันอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งแหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียนทั้งหมด

 


เอกสารเพิ่มเติม :[ดาวน์โหลดเอกสาร]