วัตถุประสงค์
๑. เพื่อพัฒนาทักษะด้านภาษา โดยถ่ายทอดเรื่องราวต่าง ๆ เช่น นิทาน วรรณคดี
วรรณกรรมร่วมสมัยฯ ผ่านการแสดงหุ่น
๒. เพื่อให้นักเรียนได้แสดงออก มีส่วนลงมือทำกิจกรรมด้วยตนเอง
๓. เพื่อเป็นการส่งเสริมความสามารถในการประดิษฐ์หุ่นมือในรูปแบบต่าง ๆ
มาดัดแปลงให้เกิดประโยชน์ตามจินตนาการได้
กิจกรรม/วิธีการ /ขั้นตอน/
๑. การจัดการเรียนรู้ในการจัดประดิษฐ์หุ่นมือในแต่ละระดับชั้น มีกำหนดการสอน
ดังนี้
๑.๑ ระดับปฐมวัย
๑.๑.๑
ครูจัดประสบการณ์การเรียนรู้ในช่วงกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ของแต่ละวัน เพื่อให้เด็กสามารถประดิษฐ์หุ่นมือด้วยตนเอง
ตามกำหนดการสอน คือ
ชั้นปฐมวัยปีที่
1 เรื่อง การระบายสีหุ่นมือ
ชั้นปฐมวัยปีที่
2 เรื่อง หุ่นมือเล่านิทาน
๑.๑.๒ นำหุ่นมือที่ประดิษฐ์ด้วยตนเอง
มาแสดงเล่านิทานในช่วงกิจกรรมเสริมประสบการณ์เพื่อให้เด็กเกิดจินตนาการ
และความเพลิดเพลิน
๑.๒ ระดับประถมศึกษา
๑.๒.๑ ครูจัดการเรียนการสอนโดยให้นักเรียนสร้างสรรค์ผลงานการประดิษฐ์หุ่นมือ
จากวัสดุต่างๆ ในการเรียนชั่วโมงชมรมของแต่ละระดับชั้น ตามกำหนดการสอน คือ
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๑ เรื่อง หุ่นนิ้ว
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๒ เรื่อง หุ่นไม้ไอศกรีม
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๓ เรื่อง หุ่นมือถุงกาแฟ
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๔ เรื่อง หุ่นมือถุงกาแฟ
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๕ เรื่อง หุ่นมือมือปากขยับ
ชั้นประถมศึกษาปีที่
๖ เรื่อง หุ่นมือโดยใช้เทคนิคเปเปอร์มาเช่
๑.๒.๒ เมื่อนักเรียนสามารถประดิษฐ์หุ่นมือเป็นผลงานของตนเองได้แล้ว
ครูจัดการเรียนการสอนการเล่านิทานประกอบการเชิดหุ่นมือ ในชั่วโมงภาษาไทย
ตามแผนการจัดการเรียนรู้ โดยครูผู้สอนเป็นผู้แนะนำ และดำเนินกิจกรรมตามลำดับ
ดังนี้
- เรียนรู้หลักการเล่านิทาน
ให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าจากหนังสือในห้องสมุด และแหล่งเรียนรู้อื่นๆ
เช่น วีดิทัศน์ สื่อออนไลน์
- เขียนบทนิทานก่อนเล่า แบ่งกลุ่มนักเรียนเขียนบทนิทานที่มีคติสอนใจ
กลุ่มละ ๑ เรื่องครูเป็นผู้ช่วยแนะนำในเรื่องการใช้ภาษาสำนวนให้ถูกต้อง
- กำหนดหน้าที่รับผิดชอบในการแสดง นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันกำหนดบทบาทว่าใครจะเป็นผู้เล่า
และใครจะเป็นผู้เชิดหุ่นตามความเหมาะสม
- ฝึกการเชิดหุ่นมือ ครูเป็นผู้ฝึกสอนการเชิดหุ่นมือพื้นฐานให้กับนักเรียน
ตามความเหมาะสมของวัยนักเรียน เพื่อให้นักเรียนรู้จักการควบคุมนิ้วมือ โดยฝึกให้นักเรียนใช้แขน และมือ สอดเข้าไปในถุงซึ่งเป็นลำตัวหุ่น
และใช้นิ้วชี้สอดให้ตรงกับรูที่เชื่อมระหว่างลำตัวกับศีรษะหุ่น
เพื่อบังคับส่วนศีรษะของหุ่น นิ้วโป้งและนิ้วกลางใช้บังคับมือและแขนทั้ง ๒
ข้างของหุ่น
- แสดงผลของการฝึก นักเรียนแต่ละกลุ่มแสดงนิทานจากหุ่นมือของกลุ่มตนเอง
หลังแสดงจบ ครูให้ข้อเสนอแนะและมอบหมายให้
นักเรียนที่แสดงได้ดี
จัดแสดงช่วงกิจกรรมหน้าเสาธง หรือตอนพักกลางวัน
๑.๒.๓ จัดกิจกรรมประกวดการเชิดหุ่นมือในแต่ละระดับชั้นเพื่อเฟ้นหานักเรียนที่มีความสามารถในการเล่านิทาน
และการเชิดหุ่นมือ เพื่อเป็นทีมการเล่านิทานประกอบการเชิดหุ่นของโรงเรียน
และพัฒนาสู่ความเป็นเลิศ
๑.๒.๔. หลังจากที่ครูคัดเลือกนักเรียนที่มีความสามารถในด้านต่างๆ
แล้ว ครูผู้รับผิดชอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเชิดหุ่น เช่น ครูบรรณารักษ์
ครูดนตรีไทย ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย และครูที่เกี่ยวข้อง
จะฝึกซ้อมนักเรียนโดยฝึกซ้อมในตอนเย็นหลังเลิกเรียนในเวลา ๑๕.๓๐-๑๖.๓๐ น. โดยฝึกการเล่านิทาน
ฝึกเชิดหุ่นมือตามอารมณ์ ความรู้สึก ซึ่งครูจะฝึกซ้อมทั้งผู้เล่าและผู้เชิด
นักเรียนทุกคนที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการแสดงเชิดหุ่นต้องสามารถจำบทของตนเองได้
เชิดหุ่นให้ตรงกับคำพูด ท่าทาง รักษาระดับการเชิดให้คงที่
๑.๒.๕. นักเรียนทำการฝึกซ้อมหลายๆ ครั้ง
จนได้การแสดงที่สมบูรณ์และสมจริงที่สุด เมื่อนักเรียนซ้อมเชิดหุ่นจนเกิดทักษะได้ในระดับหนึ่งแล้ว
จะให้นักเรียนฝึกซ้อมการแสดงเชิดหุ่นมือควบคู่กับดนตรีไทย
ในการกำกับจังหวะของการแสดง
ซึ่งครูดนตรีไทยจะฝึกซ้อมนักเรียนให้สามารถเล่นได้เข้ากับจังหวะการเชิดหุ่น
ผู้ชมจะได้อรรถรสทั้งจากการแสดงเชิดหุ่นที่เข้าถึงอารมณ์ และเสียงประกอบจากดนตรีไทย
ที่ใช้การแสดงดนตรีสด
นักเรียนทุกคนจะต้องฝึกให้มีความชำนาญจนเกิดการแสดงที่เป็นหนึ่งเดียวทั้งผู้อ่านบท
ผู้เชิด และนักดนตรี
๑.๒.๖ ส่งเสริมและสนับสนุนนักเรียน
เพื่อเป็นตัวแทนของโรงเรียนในการประกวดแข่งขันการเล่านิทานประกอบการเชิดหุ่นกับหน่วยงานอื่นๆ
เพื่อพัฒนาสู่ความเป็นเลิศและสร้างประสบการณ์การเรียนรู้นอกห้องเรียนให้กับนักเรียน
ผลสำเร็จ
๑. นักเรียนมีทักษะการพัฒนาทักษะการใช้ภาษา
และภูมิใจในการสร้างสรรค์ผลงานของตนเอง
๒. นักเรียนมีความกล้าแสดงออก กล้าพูด กล้าแสดงต่อที่ชุมชน
๓.
ผลงานนักเรียนได้รับรางวัลจากกิจกรรมการเล่านิทานประกอบการเชิดหุ่นมือของหน่วยงานของรัฐและเอกชน ดังนี้
- ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ รับรางวัลชนะเลิศประเภทสวยงาม
การแข่งขันประดิษฐ์และการแสดงหุ่นมือ รับถ้วยประทานจากพระองค์เจ้าโสมสวลีฯ
จัดโดยสภาวัฒนธรรมเขตจอมทอง
- ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘
รับรางวัลชนะเลิศ การประกวดแข่งขันแสดงหุ่น “สุดยอดการถ่ายทอดค่านิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ” จัดโดยสภาวัฒนธรรมเขตจอมทอง
ร่วมกับสำนักงานเขตจอมทอง รับถ้วยรางวัลจาก ม.ร.ว.สุขุมพันธุ์ บริพัตร
- ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐
รับรางวัลชนะเลิศ และรางวัลความคิดสร้างสรรค์
การประกวดแข่งขันแสดงหุ่นตามพระบรมราโชวาท “๙ คำสอนของพ่อ” จัดโดยสภาวัฒนธรรมเขตจอมทอง รับถ้วยรางวัลจาก
พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง
- ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๑ รางวัลชนะเลิศ “การประกวดหนูน้อยนพมาศจิตอาสา” จากวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
ร่วมกับ บริษัท ไทยเบฟเวอเรส และกรุงเทพมหานคร ได้รับถ้วยรางวัล
และเงินรางวัล ๑๐,๐๐๐ บาท
- นอกจากนี้ยังได้จัดการแสดงในงานที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียน
วัด และชุมชน ทำให้นักเรียนเกิดความภาคภูมิใจในผลงานที่ได้สร้างชื่อเสียงให้โรงเรียน
และเป็นการเสริมสร้างประสบการณ์อันทรงคุณค่าให้กับนักเรียน
ผลการได้รับการยอมรับ
ผลจากการพัฒนากิจกรรมการประดิษฐ์และเชิดหุ่นมือ
จนมีผลงานเชิงประจักษ์อย่างต่อเนื่อง
ทำให้เป็นที่ยอมรับและเป็นประโยชน์ควรค่าแก่การเผยแพร่ถ่ายทอดองค์ความรู้แก่ผู้อื่นซึ่งก่อให้เกิดประโยชน์ด้านการศึกษา
จึงได้ประชาสัมพันธ์การประดิษฐ์และการเชิดหุ่นมือฝีมือนักเรียน
โดยการถ่ายทอดรายการ ช่อง ๙ ร่วมใจ คนไทยไม่ทิ้งกัน ช่วง
“อย่างนี้ต้องยกนิ้วให้” ในปี ๒๕๕๒ และได้ให้สัมภาษณ์ในหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน
วันอาทิตย์ที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ หน้า ๒๔ คอลัมน์ “สุดยอดหุ่นมือฝีมือเยาวชน”