1. เกริ่นนำ
กระบวนการ/วิธีการดำเนินงานในอดีต
ภาษาไทยเป็นภาษาประจำชาติที่ใช้สื่อสารทำความเข้าใจระหว่างกัน ซึ่งนอกจากจะใช้สื่อสารกันแล้ว ยังเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่มีความงดงามและมีคุณอย่างยิ่ง ในปัจจุบันภาษาไทยเป็นภาษที่ใช้สื่อสารกันมากที่สุด แต่เยาวชนยังขาดทักษะการเขียน การคัดลายมือถือเป็น การฝึกเขียนตัวอักษรให้ถูกต้องตามหลักการเขียนตัวอักษรไทย ซึ่งต้องคำนึงถึงความถูกต้องและสวยงามของตัวอักษรประกอบด้วย ช่องว่างระหว่างตัวอักษร ขนาดตัวอักษรที่สม่ำเสมอกัน การวางพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ให้ถูกต้อง ถือว่าเป็นขั้นตอน
ที่พัฒนามาจากการฝึกเขียนตัวอักษร
ทางโรงเรียนวัดสุทธาโภชน์ได้เห็นความสำคัญของการคัดลายมือ จึงนำมาเป็นเอกลักษณ์ของโรงเรียน และได้ดำเนินการฝึกคัดลายมือมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติสู่ความเป็นเลิศ จึงเห็นสมควรจัดทำโครงการคัดลายมืองามตามแบบไทย
วัตถุประสงค์ของวิธีหรือแนวทางปฏิบัติที่เป็นเลิศ
๑. เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีทักษะการคัดลายมือ สามารถเขียนภาษาไทยได้ถูกต้องสวยงาม
๒. เพื่อให้นักเรียนตระหนักถึงความสำคัญของการมีลายมืองามตามอักขระวิธี
๓. เพื่อพัฒนาลายมือนักเรียนให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน
เป้าหมาย
ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง มัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 493 คน
ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรม มีความรู้มีทักษะและตระหนักถึงความสำคัญของการคัดลายมือ
นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมในการฝึกคัดลายมืองามตามแบบไทย
2. ลำดับขั้นตอนการดำเนินกิจกรรมพัฒนา Flow Chart (แผนภูมิ) ของวิธีหรือแนวทางปฏิบัติที่เป็นเลิศ
ขั้นที่ 1 ประชุมวางแผน
- ประชุมวางแผนโครงการ
- จัดทำปฏิทิน
- แต่งตั้งคณะกรรมการ
- เสนอโครงการ
ขั้นที่ 2 การดำเนินการ
2.1 กำหนดรูปแบบตัวอักษร
- ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-2 เป็นแบบหัวกลมตัวเหลี่ยม
- ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3-4 เป็นแบบหัวกลมตัวกลม
- ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปี่ 3 แบบตัวอาลักษณ์
2.2 ครูแต่ละสายชั้นฝึกคัดลายมือ
แนวทางคัดลายมือตามแบบตัวอักษรของกระทรวงศึกษาธิการ
จุดมุ่งหมายของการคัดลายมือ
๑. เพื่อพัฒนากล้ามเนื้อมือ ตา ให้คล่องแคล่วในการเขียน
๒. เพื่อเขียนตัวอักษรไทยถูกต้องตามหลักเกณฑ์ อยางประณีต สะอาดเป็นระเบียบ ชัดเจน รวดเร็ว และอ่าน เข้าใจง่าย
๓. เพื่อให้เกิดความชํานาญจากการคัดไปสู่การเขียนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้
4. เพื่อให้เกิดสมาธิการทํางาน มีวินัยในตนเอง รับผิดชอบในการปฏิบัติงานให้สําเร็จ
ลักษณะการนั่งที่ถูกวิธีก่อนฝึกคัดลายมือต้องฝึกให้นักเรียนนังอย่างถูกวิธีก่อนฝึกคัดลายมือ ดังนี้
๑. นักเรียนต้องหันหน้าเข้าหาโต๊ะ การนังเอียงอาจทําให้หลังคด
๒. แขนทั้ง ๒ ข้างวางอยูบนโต๊ะ ประมาณ ๓ ใน ๔ ของความยาวระหวางศอกกับข้อมือพาดไว้กับ
ขอบโต๊ะ หากไม่ทําเช่นนี้ อาจทําให้กระดูกสันหลังคด
๓. กระดาษต้องวางไว้หน้าผู้เขียน การวางกระดาษไม่ตรง ทําให้ผู้เขียนต้องเอียงคอ สายตาทํางาน
มาก อาจทําให้กระดูกสันหลังคด
๔. ส่วนล่างของกระดาษทํามุมกบขอบโต๊ะ ๓๐ องศา
๕. แขนของมือที่เขียนต้องทํามุมที่เหมาะสมกับตัวอักษร ข้อศอกต้องไม่กางออกหรือแนบตัวมากเกินไป
๖.การวางมือ ฝ่ามือควํ่าลง มืองอทํามุม ๔๕ องศากบข้อมือ นิ้วกลาง รองรับดินสอหรือปากกานิ้วชี้กับนิ้วหัวแม่มือจะประคองดินสอ หรือปากการ่วมกับนิ้วกกลาง มือจะพักอยูบนนิ้วนางและนิ้วก้อย
7. จับดินสอหรือปากกาพอเหมาะ ไม่แน่นเกินไป นิ้วที่จับโค้งเล็กน้อย
8. ในขณะที่คัดลายมือ แขน มือ และนิ้วจะต้องเคลื่อนไหวให้สัมพันธ์กัน
9. การเคลื่อนไหวของดินสอหรือปากกาในขณะที่คัดแบ่งออกไปเป็ นหน่วยๆ แต่ละหน่วยมีระยะหยุดเป็นระยะ ไม่เคลื่อนไหวติดต่อกนโดยตลอด
2.3 ประกวดคัดลายมือในโรงเรียน
-วันแม่
-วันพ่อ
-วันภาษาไทย
-วันสุนทรภู่
2.4 ประกวดคัดลายมือกับหน่วยงานอื่น
2.5 ประกวดคัดลายมือในระดับชั้นเรียนภายในโรงเรียน
2.6 ตรวจสอบและประเมินผล
-นิเทศ
-ติดตาม
-รางวัลประกวดแข่งขัน
2.7 วิเคราะห์สรุปผลรายงานโครงการ
-เขียนรายงานสรุปโครงการ
3. ผลการดำเนินการ
- นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมในการคัดลายมือ
- นักเรียนมีการพัฒนาทักษะการคัดลายมือดีขึ้น
- นักเรียนพัฒนารูปแบการคัดลายมือได้ถูกต้องตามรูปแบบที่โรงเรียนกำหนดให้
- นักเรียนนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ถูกต้อง
ผลที่เกิดต่อโรงเรียน
เมื่อดำเนินการตามขั้นตอนแล้วได้ส่งตัวแทนนักเรียนเข้าร่วมประกวดการคัดลายมือตามหน่วยงานต่างๆ และได้รับรางวัลส่งผลให้โรงเรียนมีชื่อเสียง
4. บทเรียนที่ได้รับ
- นักเรียนมีความภาคภูมใจในผลงานการคัดลายมือของตนเอง และนำไปใช้กับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่นได้
- ผู้ปกครองเห็นความสำคัญของการคัดลายมือ โดยการดูแลเอาใจใส่การคัดลายมือและให้การสนับสนุน
- นักเรียนมีสมาธิในการทำงานมากขึ้น
5. ปัจจัยความสำเร็จ
นักเรียน ครู ผู้ปกครอง ผู้บริหาร ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการคัดลายมืออย่างต่อเนื่องส่งผลให้เป็นเอกล้กษณ์ของโรงเรียนวัดสุทธาโภชน์
6. การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ และ/หรือรางวัลที่ได้รับ
๑. จัดป้ายนิเทศน์ผลงานนักเรียนที่ได้รับรางวัล
๒. มอบประกาศนียบัตรนักเรียนที่ได้รับรางวัลในกิจกรรมหน้าเสาธง
๓. ประกาศยกย่องในสื่อออนไลน์
4. นำผลงานการคัดลายมือไปร่วมงานนิทรรศกาลเครือข่าย